گفت و گویی که به عشق انجامید

مهدی عدالتیان

ص:2

انتشارات خانه پژوهش

ص:3

ص:4

ص:5

ص:6

ص:7

ص:8

بودم سرانجام بایست از جایی شروع میکردم. ماهی دریا بودم و سالها در جستجوی آب، حیران میگشتم. بایست به چشمه میرسیدم و در زلال آن چشمان غبار گرفتهام را میشستم. اما کجاست آب؟ کجاست چشمه حیات؟

درست نمیدانم از چه زمانی، اما خیلی کوچک بودم که میشنیدم بزرگترها نامی را به عظمت و بزرگی یاد میکنند. وقتی کمی بزرگتر شدم دیدم در خانه، مدرسه و محیطهای دیگر، این نام خیلی بر زبانهاست. مهدی موعود، صاحب الزمان، حجة ابن الحسن و... تعبیرات دیگر همه نامهایی بود که برای شخصیتی بسیار عزیز و دوست داشتنی در نظر مردم، و این صحبتها در نیمه شعبان به اوج خود میرسید.

من همه کم کم متوجه شده بودم که او امام دوازدهم ما شیعیان و فرزند امام عسگری (علیه السلام) است که بیش از هزار سال قبل متولد شده و اکنون زنده و از نظرها غایب است. بتدریج علاقهی او هم در دلم خانه کرد و به جشنها و مراسم مربوط به او هم تمایل پیدا کردم و در آنها شرکت جستم. گاهی هم خودم در آن مجالس خدمت میکردم. اما خیلی سؤالات و ابهامها در مورد او فکرم را مشغول کرده بود.

دلم میخواست همه چیز را راجع به او بدانم. بعضی اوقات در فکر فرو میرفتم و سؤالاتی در ذهنم رژه میرفتند:

ص:10

او حتما میاد؟ نکنه ما در اشتباه باشیم. آیا میشه من با او ارتباطی داشته باشم؟ اصلا چرا غایب شده و چرا همون وقتی که میخواد ظهور کنه چند سال قبلش متولد نمیشه؟ وجود او در پس پرده غیبت چه فایدهای میتونه داشته باشه؟ او با ظهورش چه اهدافی رو دنبال میکنه و...

ناگهان به خود میآمدم که چه مدت زیادی است در این افکارم. بلند میشدم و به دنبال کارهایم میرفتم اما باز در فرصتی دیگر همین برنامه تکرار میشد.

گاهی هم با بعضی از دوستان یا اقوام سر حرف را باز میکردم اما میدیدم خیلیها در این عوالم نیستند. احساس غربت میکردم، با خود میگفتم: از دو حال خارج نیست، یا او اصلا واقعیت نداره، امام ما نیست، موجود نیست که باید معلوم بشه و خودمونو معطل نکنیم، این همه جشن و پوستر و شعار و غیره رو بریزیم دور و یا واقعا هست، امام ماست و حجت خداست که در این صورت ما خیلی نسبت به او کوتاهی و جفا میکنیم.

اگر او امام ماست آخه نباید اونو بشناسیم؟ به او اظهار محبتی کنیم؟ با او همراهی کنیم، با او حرف بزنیم و با او ارتباطی روحی معنوی برقرار کنیم؟

چقدر ما بیانصافیم! واقعا اگه پدر ما به مسافرتی طولانی بره، ما اونو بکلی فراموش میکنیم و طوری رفتار میکنیم که انگار

ص:11

نه انگار پدری داشتیم؟ یا اینکه به یاد او، پیگیر کار او و در پی کسب اطلاعاتی در موردش و ایجاد ارتباط با او هستیم.

بالاخره هرچه فکر میکردم او امام ماست، ما خیلی در حقش کوتاهی کردهایم. این بود که آرام نمیگرفتم و به دنبال کسی میگشتم که بتواند عطش مرا نسبت به این معما فرو بنشاند و سؤالاتم را پاسخ دهد.

با خود میگفتم: چطوره که اگه کیف پولم گم بشه، به هر کس میرسم میگم، به هر جایی سر میزنم، با هر فرد وارد و آشنایی مشورت میکنم تا گمشدهی خودمو پیدا کنم، اما نسبت به حقیقتی به این بزرگی بیاعتنا باشم؟ نه باید مطالعه کنم، سؤال کنم، فکر کنم و تلاش کنم تا حقیقت برام روشن بشه.

روزی در یک کتاب دعا، جملهای به چشمم خورد که برایم بسیار جالب بود (اللهم عرفنی نفسک...) خدایا خودت رو به من معرفی کن که اگه تو رو نشناسم رسول تو رو نمیتونم بشناسم، خدایا رسولت رو به من معرفی کن که اگه رسول تو رو نشناسم حجت تو رو هم نمیتونم بشناسم، خدایا حجت خود رو به من بشناسون که اگه اون رو نشناسم گمراه میشم.

خیلی برایم جالب بود، با خود گفتم: این دعا رو باید هر روز بعد از نمازها و گاهی در دعاهام بخونم تا خدا یاریم کنه: شاید امام

ص:12

زمانمو بشناسم و ابهامات و سؤالاتم به علم و روشنی مبدل بشه.

گفت: معنای این آیه چیه؟

گفتم: از خدا، رسول، و اولی الامر اطاعت کنین.

گفت: درسته، حالا چطور ممکنه ما از کسی که اونو نمیشناسیم اطاعت کنیم؟! مراد از اولی الامر در این آیه امام و حجت خدا در هر زمانه و اگه انسان امام خودشو نشناسه نمیتونه از او اطاعت کنه، پس باید اونو بشناسیم.

گفتم: از کجا معلوم که مراد از اولی الامر توی این آیه امام زمان باشه؟

گفت: جالبه بدونی همین سؤال در صدر اسلام و هنگام نزول این آیه مطرح شد. جابر یکی از اصحاب رسول خدا به اون حضرت گفت: یا رسول الله ما خدا و رسول رو میشناسیم اما نمیدونیم مراد از اولی الامر در این آیه چه کسانی هستن؟

حضرت فرمودند: مقصود از اولی الامر، علی و فرزندان اویند و تک تک اماما رو تا امام زمان نام بردن و این روایت علاوه بر مدارک ما شیعیان، در برخی کتب اهل سنت هم اومده.(1)

من ضمن تشکر گفتم: حالا فهمیدم که شناخت امام زمان یک تکلیف واجبه چون اطاعت از ایشون واجب شد مقدمهی اون هم که شناخته، واجب میشه.

ص:14

او گفت: بله، و دلائل و انگیزههای دیگه هم برای شناخت امام زمان داریم، مثلا این حدیث پیامبر عزیزمون که مورد اتفاق همهی مسلموناست: هر کس امام زمان خودشو نشناسه و بمیره به مرگ جاهلیت مرده.(1)

اگه ترک کاری(شناخت امام زمان) موجب میشه من در حکم جاهلان و مشرکان قبل از اسلام باشم، آیا انجام اون کار ضرورت پیدا نمیکنه؟ پس ملاحظه میکنی که مسالهی آشنایی با امام زمان و شناخت اون حضرت خیلی مهمتر از اونه که ما با اون برخورد میکنیم.

وقتی صحبت به اینجا رسید خیلی بیشتر از قبل مشتاق شدم سؤالاتم را دربارهی امام زمان نزد او مطرح و شناخت خود را کامل کنم، اما وقت گذشته بود و قرار شد ادامهی گفتگو در جلسهی بعد صورت گیرد.

***

ص:15

ص:16

جلسهی قبل که ضرورت شناخت امام زمانمو فهمیده بودم دائم تو فکرم که هر طور شده اون حضرت رو بشناسم و پاسخ سؤالاتمو در مورد ایشون به دست بیارم. برای همین سعی کردم در مورد ایشون بیشتر مطالعه کنم. حالا میخوام بدونم برای شناخت ایشون، همین چیزایی که من از جلسهی قبل تا حالا به دست آوردم کافیه؟

1- غیبت صغری: که در آن مدت افراد خاصی از محل حضرت اطلاع داشتند و چهار نفر به نوبت عنوان نمایندگان رسمی ایشان در بین مردم فعالانه حضور داشتند و ضمن ابلاغ دستورات آن حضرت به شیعیان، سؤالات مردم را به ایشان میرساندند و پاسخهای حضرت را به آنها منتقل میکردند.(1) این دوران با احتساب دوران زندگی مخفی آن حضرت قبل از امامت، به هفتاد و چهار و بدون آن به شصت و نه سال میرسد.

2- غیبت کبری: این دوران با فوت آخرین نایب خاص آن حضرت در سال سیصد و بیست و نه هجری آغاز میشود، که حضرت در روزهای آخر عمر او در نامهای به او نوشتند تو بزودی از دنیا میروی و کسی را بعد از خودت به عنوان نایب من تعیین مکن(2) و از آن زمان غیبت کبری آغاز شد.

این نوشته را که خواندم به او گفتم: نظر شما چیه؟ این شناخت امام زمان ما کافیه یا نه؟

او گفت: شناخت درجات و مراتبی داره، در مورد امام هم اولین قدم و حداقل شناخت اینه که شخص او رو بشناسیم که کدوم فرد امام ماست و بدونیم که او حجت خدا و پیشوای ما و جانشین

ص:19

پیامبر خدا در امور دین و دنیای ماست و اطاعت او بر ما واجبه، اما از این حداقل که بگذریم، هر چه بیشتر دربارهی امام خود بدونیم به خیر و سعادت و رستگاری نزدیکتر میشیم و بهرهمندی ما از برکات وجود او بیشتر میشه. مثلا همین که تو در فکر این هستی که پاسخ خودت و دیگران رو نسبت به اون حضرت به دست بیاری، گامی در جهت ارتقای شناخته که بسیار ارزشمنده.

که شایستگی داره یا نه، اما در مورد یک کودک هنوز نمیتونیم قضاوت کنیم.

گفت: پس فایده این سی، چهل سال عمر کردن، شناخت ما نسبت به شایستگی اون فرده؟ مگه نه؟

گفتم: آره.

 گفت: اگه ما اون کسی که باید امامو تعیین کنه میبودیم، نیاز به این گذشت زمان داشتیم، اما خداوند که آگاه از گذشته و حال و آینده ست قبل از گذشت این زمان نتیجه رو میدونه و نیازی نداره که این مدت رو صبر کنه تا از حال بندهاش آگاه بشه، لذا با توجه به همون علم و آگاهی از ابتدا حجت خودشو انتخاب میکنه.

گفتم: آها! حالا فهمیدم. اشتباه من اینجا بود که خدا رو با خودم مقایسه میکردم ولی حالا روشن شدم. اما نگفتین این کار سابقه داشته یا نه؟

گفت: بله، در بین انبیا سابقه داشته، قرآن کریم نسبت به دو پیامبر بزرگ الهی، حضرت یحیی و حضرت عیسی خبر میده که خداوند این دو نفر رو در کودکی به پیامبری برگزید.(1) تا اینجا معلوم شد که خداوند صلاحیتها رو میدونه و نیازی به امتحان گرفتن نداره اما علاوه بر این، ما عالمهای دیگری هم

ص:21

قبل از این عالم داشتیم که در اونجا انسانها امتحاناتی دادن و تو فرصت مناسبی دربارهش صحبت میکنیم. نتیجهی اون امتحانات هم میتونه در انتخاب پیامبر و امام موثر باشه.

عالمی که پرهیزگار، هوی گریز، دین باور و دین نگه دار و گوش به فرمان دستورات امام خود باشد مراجعه کنید و بدانید که همهی علما این گونه نیستند، بلکه بعضی از آنها دارای شرایط میباشند و قابلیت نیابت و نمایندگی مرا دارند.(1)

ملاحظه میکنی، اون حضرت سالها قبل از تمام شدن دوران غیبت صغری و در زمان نائب دوم خودشون این حقایقو برای مردم بازگو فرمودن و تکلیف ما رو در این دوران روشن کردند. پس ما هستیم که باید با دقت و تحقیق، عالم ربانی و فقیه مورد نظر اون حضرت رو بشناسیم و با کمک و تبعیت از او به وظیفهی خود عمل کنیم و رضایت امام زمانمونو جلب کنیم.

من که با دلیل شیرینی بحث بکلی از ساعت غافل شده بودم آمدم سؤال دیگری مطرح کنم، اما او ضمن عذرخواهی خواست که ادامهی بحث به نشست بعدی موکول شود.

***

ص:23

ص:24

مهربان خود را بر سر آنها میکشد؟ واقعا انتظار بهار چه انتظار قشنگیست!

بیصبرانه منتظر رسیدن به محل ملاقات بودم و خیلی دوست داشتم بدانم اصلا نام مهدی موعود از چه زمانی و اول بار از زبان چه کسی مطرح شد. آخر وقتی میدیدم جمعی از مسلمانان (اهل سنت را میگویم) نامی از او نمیبرند و اظهار اشتیاق و ارادتی به او نمیکنند با خود میگفتم شاید این بحث را امام عسگری(علیه السلام) در مورد فرزندشان مطرح کردهاند و چون آنها به امامت امام یازدهم ما معتقد نیستند نسبت به این مساله هم کم توجهند. به همین جهت اولین سؤالی که در این جلسه مطرح کردم همین بود.

کافر است.(1)

گفتم: خیلی جالبه که اهل تسنن هم روایات مربوط به مهدی موعود رو ذکر کردن.

گفت: پس اگر برای جالبه این نکته رو هم بدون که حتی در قدیمیترین کتاب حدیثی اهل سنت یعنی احمد ابن حنبل که نویسندهی اون قبل از ولادت امام مهدی(علیه السلام) از دنیا رفته، سخنان پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) دربارهی مهدی موعود به چشم میخوره. یعنی کسی که خودش قبل از ولادت مهدی موعود در دنیا زندگی کرده و فوت کرده معتقد به مهدی موعود بوده.(2)

به قول شاعر:

هر یک به زبانی صفت حمد تو گوید

بلبل به غزل خوانی و طوطی به ترانه

وقتی صحبت به اینجا رسید او در حالی که کاغذی از جیبش در میآورد. گفت: این عبارت رو از کتابی نوشتهام و آوردم که برات بخونم. گوش کن:

در آیین زرتشت از او به نام سوشیانت یا سوشیانس (نجات دهندهی بزرگ جهان) و در میان یهودیان به نام ماشیع (مهدی بزرگ) و در آیین هندی به نام آواتارا و در آیین بودایی به نام بودای پنجم و در میان برهمائیان به نام ویشنو و در کتاب شاکمونی از کتب مقدس دادتک برهمائیان به نام آخرین وصی ممتاطا(محمد) ودر کتاب پاتیکل به نام راهنما(هادی، مهدی) تعبیر نموده اند. و اهالی صربستان در انتظار مارکوکرالیویچ و ساکنان جزیره انگلستان در انتظار آرتور و ایرانیان باستان در انتظار گرزاسپه و یونانیان در انتظار کالویبرگ و اقوام اسکاندیناوی در انتظار اودین و اقوام اروپای مرکزی در انتظار بوخص و اقوام آمریکای لاتین در انتظار کوتزلکوتل و چینیها در انتظار کرشنا به سر میبرند.(1)

ص:28

میکنه که اون حضرت در مورد مهدی موعود (علیه السلام) فرمودهاند: «و غیبت اختیار میکند، سپس خروج میکند و زمین را مالامال از عدل و داد مینماید همانطور که از جور و ستم پر شده. خوشا به حال صبر پیشگان و شکیبایان در دوران غیبت او. خوشا به حال پایداران بر محبت او و یارانش، آنها کسانی هستند که خداوند در کتاب خود وصفشان کرده و فرموده:«هدی للمتقین الذین یومنون بالغیب»، و نیز فرموده:« اولئک حزب الله الا ان حزب الله هم المفلحون. »(1)

ملاحظه میکنی چگونه این آیه رو پیامبر اکرم مربوط به مهدی موعود و یاران او دونستن. از این گونه آیات دهها نمونه در قرآن داریم که مفسران شیعه و سنی روایات مربوطه رو در ذیل اونها آوردن.

گفتم: خیلی عالیه، دهها آیه من خیال میکردم حتی یک آیه هم در قرآن به مسأله مهدی موعود اشاره نداره، اما حیف که من نمیتونم از این تفاسیر استفاده کنم. هم اکنون هم اکثرشون عربیین و هم مفصل و متعدد. کاش میتونستم آیات قرآن رو که مرتبط با امام زمانه مطالعه کنم. به نظر شما چطور میتونم به خواستهام برسم؟

گفت: خوشبختانه این آیات رو بعضی از نویسندگان در کتاب مستقلی جمع آوری کردن. من در این زمینه دو کتاب بهت معرفی میکنم، یادداشت کن.

ص:30

1- کتابیه با نام المحجة فی منازل فی القائم الحجة تالیف عالم بزرگ شیعه سید هاشم بحرانی. این کتاب به فارسی هم ترجمه شده تحت عنوان سیمای حضرت مهدی در قرآن. در این کتاب 120 آیه از آیات قرآن که به مهدی موعود و مسائل مربوط به اون حضرت، تأویل شده و با ذکر روایات مربوطه جمع آوری شده.

2- کتاب المهدی فی القرآن(1) که دوبار ترجمه شده، یک بار با نام امام مهدی در قرآن و بار دیگر با نام موعود قرآن. در این کتاب هم 110 آیه از آیات مرتبط با مهدی موعود با ذکر روایات جمع آوری شده نکتهی جالب اینه که در این کتاب تمام روایاتی که میگه این آیه قرآن مربوط به مهدی (علیه السلام) است، همگی از کتابهای حدیثی اهل سنت جمع آوری شده.

من که از خوشحالی در پوست خود نمیگنجیدم نام و مشخصات کتابها را یادداشت کردم و همین طور که از جای خودم بلند میشدم تا خداحافظی کنم، گفتم: چقدر این دو کتاب که معرفی کردین جالبه، آدم از مراجعه به این همه تفاسیر و پیدا کردن این همه آیه و روایت بینیاز میشه ولی کاش یک کسی هم نظر ادیان مختلف دربارهی موعود جهانی رو جمع آوری میکرد تا به جای مراجعه به کتابهایی مانند تورات، انجیل و امثال اینها، به همون کتاب مراجعه میکردیم.

ص:31

او گفت: خوشبختانه این کار هم انجام شده و خیلی از نویسندگان نظریات ادیان ومذاهب مختلف رو جمع آوری کردن، از جمله یکی از محققان کتابی نوشته به نام او خواهد آمد در این کتاب عباراتی از کتابهای ادیان و کیشهای مختلف بدون کم و زیاد دقیقا نقل شده:

از جمله دو عبارت از متن زبور، شش عبارت از تورات و ملحقات آن، پنج عبارت از انجیلهای مختلف (متی، یوحنا، مرقس و لوقا) و ملحقات آنها، ده عبارت از کتابهای مقدس هندیان و داشمندان آنان و ده عبارت از منابع زرتشتیان انتخاب شده و با ذکر نشانی دقیق در کتاب نقل شده.

وقتی که بلند شدیم و داشتیم از اتاق خارج میشدیم، کنار طاقچهای رسیدیم که در آن چند کتاب بود، دوستم که به قصد بدرقهی من از اتاق خارج میشد به من گفت: صبر کن، به نظرم کتابی که گفتم این جا باشه، یک مطلب جالب هست که برات میخونم، بعد اگه خواستی کتاب رو ببر تمامشو بخون. با کمی ورق زدن مطلب را پیدا کرد و شروع کرد به خواندن:

به سال 1359ه.ش توفیق دست داد و به هند سفر کردیم. در کشمیر در مورد زبان سانسکریت جویا شدم، معلوم شد که در دانشگاه سری نگر دو نفر استاد هستند که به زبان سانسکریت مسلط هستند. ترتیبی داده شد که چند ساعتی به خدمتشان

ص:32

رسیدم. از آنها در مورد آیندهی جهان پرسیدم گفتند: آنچه در کتابهای مذهبی ما موجود است این است که: یک مرد آسمانی در آخر الزمان ظهور میکند، ظلم و ستم را از پهنهی جهان ریشه کن میسازد، حکومتی را بر اساس عدالت و آزادی در سطح جهان تاسیس میکند، دیگر در جهان از جهل و شر و تبهکاری اثری نمیماند و همهی انسانها در برابر او خضوع میکنند و همهی جهان زیر یک پرچم و تحت فرمان یک فرمانروا اداره میشود... همهی اظهارات آنها دقیقا با اعتقادات ما به ظهور مصلح جهانی منطبق بود. از آنها خواستم که کتاب بخصوصی را که حاوی این مطلب باشد به من معرفی کنند، آنها نیز کتاب گرگوار نهم را معرفی کردند و متن سانسکریت آن را به من ارائه دادند و فرازهایی را از روی کتاب برایم خواندند و ترجمه کردند. در این موقع من با تشکر کتاب را از دوستم گرفتم و خداحافظی کردم.

***

ص:33

ص:34

آن جلسه را با نکتهای دربارهی حتمی و قطعی بودن ظهور امام زمان(علیه السلام) شروع کردم و گفتم: گر چه از صحبتهای جلسات قبل کاملا روشن شد که مسألهی ظهور مهدی(علیه السلام) یک حقیقت مسلمه و همهی مسلمونا و حتی غیرمسلمونا منتظر یک منجی جهانی هستند اما دوست داشتم این مسأله رو بیشتر توضیح بدین، طوری که من هم بتونم برای دوستان نوجوانم بیان کنم تا اونها هیچ تردیدی در ظهور حضرت نداشته باشن.

گفتم: خیلی زیاد.

گفت: حالا اگه صندوق دوم و سوم هم پیدا بشه چی؟

گفتم: دیگه یقین میکنه که خوابش درست بوده.

گفت: حالا اگه یازده صندوق رو پیدا کنه و چند متر دیگه زمین رو گود کنه و خبری از صندوق دوازدهم نباشه آیا به نظر تو دست از کار میکشه؟

گفتم: اگه من باشم و این خواب و این همه نشانههای درست، وقتی یازده صندوق رو به بدست بیارم، اگه اونقدر گود کنم که از اون طرف زمین سر در بیارم، دست بردار نیستم و تازه اگه پیدا نکنم تو نوع کار خودم شک میکنم نه درستی خواب.

گفت: آفرین! حالا توجه کن که این خوابه و این همه یقین آور، پس چطور اگه شخصیت با عظمتی همچون پیامبر اسلام در بیداری و با تاکید و تکرار دوازده جانشین برای خودشون معرفی کنن و نوع بشر، یازده نفر از اونها رو پیدا کنه، آیا با به تاخیر افتادن، انسان عاقل و مومن در صحت گفتار رسول خدا شک میکنه؟

گفتم: هرگز! از این مثال و توضیح تشکر میکنم، اما منظور از تکرار و تأکید رو خوب نفهمیدم، لطفا کمی بیشتر توضیح بدین.

ص:37

گفت: با توجه به اینکه پیامبر عزیزمون باید برای این همه مسلمون که تازه با دین خدا آشنا شده بودن، همهی معارف و احکام و مسائل اخلاقی، اجتماعی و... رو بیان میکردن و به اختلافات و شکایات رسیدگی میکردن جنگها و دشمنیها رو پاسخگو میبودن و دهها وظیفهی خطیر دیگه که رو دوش حضرت بوده، با توجه به همهی این اشتغالات، به نظر تو چه قدر مناسب بود پیامبر ما در مورد مهدی موعود سخن بگن، با توجه به اینکه ایشون پس از چند صد سال و بعد از پایان امامت یازدهمین جانشین اون حضرت به امامت میرسیدن.

گفتم: در حد معرفی کلی و اشاره.

که به استناد بیش از پانصد حدیث، به مهدی موعود و مسائل مربوط به غیبت و ظهور اون حضرت مرتبطه جمع آوری شده. آیا این همه، تأکید و تکرار نیست؟

من که شگفت زده شده بودم گفتم: با این حساب، در آیات و روایات ما اونقدر که از مسألهی موعود سخن به میان اومده از خیلی مسایل دیگه صحبت نشده.

گفت: همین طوره، چون کمتر مسألهای اهمیتاش به این پایه میرسه.

گفتم: من میخواهم روشن بشم و با دلیل قبول کنم.

گفت: پس بدون این حرفیه که در بین اهل تسنن مشهور شده ولی اگه دنبال دلیل و مدرک باشیم، صحبت شیعه ثابت میشه چون بسیاری از مورخان و علمای اهل سنت هم اعتراف کردهاند که مهدی موعود فرزند امام عسگری(علیه السلام) هستن و متولد شدن و تعبیراتی در مورد اون حضرت از پیامبر نقل میکنن، نظیر: مهدی از اهل بیت پیامبره، مهدی از عترت پیامبره و از نسل فاطمه(علیها السلام)، مهدی از فرزندان امام علی علیه السلامه، مهدی از فرزندان امام حسین علیه السلامه،مهدی از فرزندان امام علی ابن الحسین علیه السلامه و تو بعضی از نقلها از قول پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم)، پدران حضرت مهدی از امام عسگری تا امام علی(علیه السلام) ذکر شده. با این حرفای روشن چطور میشه مهدی موعود فرزند امام عسگری باشه و هنوز متولد نشده باشه؟

گفتم: آیا این روایات و حرفای علمای اهل سنت به ولادت و نسب امام مهدی تو مجموعهای جمع آوری شده یا نه؟

گفت: بله، کتابی هست به اسم دانشمندان عامه و مهدی موعود(1) که در اون کتاب نام و مشخصات و سخن یکصد و بیست نفر از دانشمندان اهل سنت که اعتراف به ولادت و نسب امام مهدی(علیه السلام) کردن، جمع آوری شده.

ص:40

ماشینهایی که به حرکت درآمده باشند، حتی عطرهایشان، هم صنعتی بود. گویا همه چیزشان مصنوعی بود... امروز مردی درمانده و ژولیده حال را دیدم که دست نیاز دراز کرده بود اما نبود دستی که او را یاری کند. کودکی را با رخسار زرد و رنجور از گرسنگی و فقر، دیدم که به تابلوی سبز رنگی نگاه میکرد که روی آن نوشته شده بود یا مهدی جهان در انتظار است امروز آدمها را دیدم که سرگردان به دنبال چیزی میگشتند، چیزی که در باجهی هیچ بانک و ویترین هیچ مغازهای یافت نمیشود اما همچنان حیران و پرشتاب میگشتند. واقعا چه چیزی را گم کرده بودند؟

کم کم با شناختی که پیدا کرده بودم، دوست داشتم هر جا میرسم سر صحبت را باز کنم و برای مردم از امام زمان بگویم. یک روز سوار ماشینی شدم، چند لحظه که گذشت در حالی که برچسبی را از جیب پیراهنم بیرون میآوردم به راننده گفتم: اجازه میدید این رو به شیشه ماشین بزنم؟

گفت: چیه؟

گفتم: برچسبیه که روی آن نوشته برای فرج امام زمان(علیه السلام) دعا کنید.

من که منتظر بودم راننده با استقبال کامل بگوید حتما این کار را بکن، با کمال تعجب دیدم رو به من کرد و گفت: تو هم دلت

ص:42

خوشه، ما که بدبخت هستیم بسه، دیگه نمیخواد اون حضرت رو هم به این بدبختی دعوت کنی. اصلا امام زمان بیاد چیکار کنه؟ فرض کن همین فردا امام زمان اومد، خوب چی میشه؟ در ثانی، مگه از جونم سیر شدم که دعا کنم، مگه نمیدونی امام زمان اولین کاری که میکنه اینه که گردن ما رو بزنه؟ از اینها گذشته، تو خیال کردی با این امکانات نظامی امروز دنیا، چیکار میشه کرد؟ ناوها، بمبافکنها، رادارها، هواپیماهای نظامی که بدون سرنشین و از راه دور کنترل میشه و... مگه میشه به اینا غلبه کرد؟ شوخی که نیست، با فشردن یک دکمه چه میکنن؟ دنیا رو به آتش میکشن. بعد هم تو خیال میکنی دعای من و تو ارزشی داره؟ ببخشین، منظورم تو نیستیها ولی ما که بچه بودیم، بچهها به شوخی میگفتن به دعای گربه سیاه بارون نمیاد. خلاصه جَوون! به جای این کارها برو درس بخون، شاید بتونی به جامعه خدمت کنی.

من که قبل از این خیال میکردم دیگر همه چیز را در مورد امام زمان میدونم، گیج شده بودم و نفهمیدم باید چه کنم و چه بگویم. فقط در حالی که آرام برچسب را در جیبم میگذاشتم گفتم: خیلی ممنون، همین کنار پیاده میشم.

لحظاتی بعد در پیادهرو قدم میزدم ولی حرفهای آن راننده در ذهنم رژه میرفت: فرض کن همین فردا اومد، خوب چی میشه؟ نمیدونی امام زمان اولین کاری که میکنه اینه که گردن ما رو

ص:43

بزنه. مگه میشه به این همه امکانات نظامی دنیا غلبه کرد. ... به دعای گربه سیاهه بارون نمیباره... با خود گفتم هر چه زودتر باید به دوستم تلفن بزنم و از او وقت بگیرم و دربارهی این پرسشهای تازه با هم صحبت کنیم. اما یادم آمد که او به مسافرت رفته و تا یک هفتهی دیگر نمیتوانم او را ببینم. طاقت نیاوردم بالاخره با تماسهای متعدد با منزل و محل کارش شماره تلفن محل اقامتش را در سفر به دست آوردم و با او تماس گرفتم. وقتی ماجرا را برایش نقل کردم گفت: هیچ نگران نباش، این سؤالات همه جواب داره که پس از بازگشت از سفر با هم صحبت میکنیم، اما برای یافتن پاسخ اولین سؤال یعنی اینکه اگه امام زمان بیان چی میشه، تو میتونی تا وقتی من برمیگردم یک کتاب مطالعه کنی. کتابیه با نام کمال هستی در عصر ظهور(1) که تو این کتاب بخشی از تحولات پس از ظهور امام زمان(علیه السلام) با استفاده از روایات جمعآوری شده. با مطالعه این کتاب متوجه میشی ظهور اون حضرت چقدر برکت و رحمت و نعمت به همراه داره و انگیزه پیدا میکنی که هر چه بیشتر برای تعجیل در ظهورش دعا کنی.

بلافاصله پس از پایان مکالمهی تلفی به دنبال کتاب به راه افتادم، آن را تهیه کردم و مشغول مطالعه شدم. کاش قبل از برخورد با آن راننده این کتاب را خوانده بودم تا به او میگفتم وقتی امام زمان ظهور میکنند چه اتفاقاتی میافتد.

ص:44

اعضای یک خانواده هستند. در کشور مهدی آل محمد، شهروندان از یکدیگر و مردم از حکمفرمایان و حاکمان از مردم راضی و در امان خواهند بود. در آن دوران همگان شادمان و خوشدل و خندان زندگی میکنند. حتی موجودات وحشی هم در سایه حکومت عدل گستر حضرتش به آسایش دست مییابند و حیوانات رام بشر میگردند و مارها و عقربها به کودکان خردسال ستم روا نمیدارند. خداوند متعال به برکت آن حضرت و دم مسیحایی او بیماران را شفا میبخشد و مرضهای صعبالعلاج را درمان میکند و عمر طولانی همراه با سلامتی و نشاط نصیب بشر میسازد.

شکوفایی اقتصادی در دوران حکومت امام مهدی(علیه السلام) به گونهای است که در گذشته تاریخ بیسابقه بوده است. تمام قوای زمینی و آسمانی، دست به دست هم میدهند تا تمامی ذخایر هستی را آشکار کنند و قدرت لایزال الهی را در گستردگی نعمت و بخشش بر همگان بنمایانند. میان ملک و ملکوت هماهنگی پیدا میشود و زمینیها در همان مسیری قدم میزنند که آسمانیها قدم برمیدارند و تمام عالمیان همه در یک جهت قرار میگیرند و آن جهت بندگی خداست و لذا مواهب مادی و معنوی نیز به برکت این گونه بندگی در روزگار ظهور حجت خدا بر بشر فرو میریزد.

در دوران حضرت بقیة الله الاعظم بدست ملکوتی آن حضرت، عقلها کامل میشود و مردمان از نعمت کمال عقل بهرهمند میشوند

ص:46

از آنجا که عقل وسیلهی کشف خوبی از بدی و زشت از زیباست، با کمال عقل، افراد بشر از پلیدی دوری میجویند و به خوبیها نایل میشوند و به کمالات عالیه میرسند.

خداوند متعال به دست توانای آن حضرت تمام زمین را از علم و دانش آکنده میکند. در آن دوران دیگر از اختلاف نظرها و تناقضگوییها و حیرت و سردرگمیها خبری نیست و از سرچشمهی زلال حقایق رودهایی پاکیزه به کشتزارهای جان انسان جاری میگردد.

آری، در آن روزگار است که خرابیها اصلاح میگردد؛ زمین، نورباران میشود؛ راههای آسمان گشوده میشود؛ میان انسان و طبیعت آشتی برقرار میشود؛ پاکان عزیز میشوند؛ نابکاران خوار میگردند؛ عدالت در جهان سایه میگسترد؛ فقر و فلاکت از گیتی رخت برمیبندد، بیخانمانی اتمام مییابد، گرسنگی از سراسر جهان برچیده میشود؛ زنان و کودکان بیسرپرست، تحت ادارهی آن حضرت قرار میگیرند؛ امراض و بیماریها به سلامتی و نشاط تبدیل میشود؛ فحشا و فساد برچیده و عفت و پاکدامنی فراگیر میشود.

به جای صفیر ابلیس، از همه جا نوای قدسیان برمیخیزد. به جای بادهگساری، مردمان از سبوی ایمان سرمست میشوند به جای حرامخواری از غذاهای لذیذ بهره میبرند.

ص:47

حقایق کتمان شده در تاریخ آشکار میگردد؛ گرگان میشنما رسوا میشوند، حقوق بربادرفتهی خلق، از غاصبان بازستانده میشود؛ قصاص خونهای به ناحق ریخته گرفته میشود و حقایق بیکران قرآن آشکار میگردد.

دانش و بینش در جهان افزوده می شود، استعدادهای نهفته جسمی و روحی انسانها آشکار میگردد. بتکدهها به خانههای توحید مبدل میشوند و لذت بندگی خدا در کام جان مردمان مینشیند.

که قبلا تلفنی برایش تعریف کرده بودم یادآوری کردم و پرسیدم: این درسته که امام زمان گردن ما رو میزنه؟

گفت: چرا چنین کاری کنه؟ مگه نمیدونی اون حضرت مظهر رأفت و مهربانی خداست؟ آخه او حجت خدا و امام ماست. او حتی از مادر نسبت به ما مهربونتره. او برای آبادی نه برای خرابی، برای جلوگیری از آدمکشی میاد نه خونریزی. او هر کس رو که جاهله، آگاه میکنه. هر کس رو که به خواب غفلت فرو رفته بیدار میکنه با هر قوم و ملتی با زبون خودشون و با روش خودشون بحث میکنه و همه رو به درستی و راستی و بندگی خدا دعوت میکنه. اون وقت هر کس دنبال حقیقت باشه، طرفدار عدل و صفا و خوبی باشه، به او میپیونده و باقی میمونن اونایی که با آگاهی و از روی تعمد میخوان جلوی حق و عدالت و درستی رو بگیرن، اونایی که عاشق تاریکی و ظلمتن و از نور و هدایت گریزون. حالا زحمات خوبا رو تباه کنن؟ دوباره ظلم و جنایت و خیانت به جای عدل و انصاف و سعادت بیارن؟ و یا باید جلو اونا ایستاد و اونها رو از بین برد تا مردم با آگاهی و صفا و صمیمیت زندگی کنن؟ این جاست که امام علیه السلام دیگه اجازه نمیده و این جور آدما رو به جزاشون میرسونه. اگه یک کم فکر کنی عقل و وجدانم همینو میگه.

ص:49

ببین اگه یک انگشت کسی زخم بشه، به دکتر مراجعه کنه، دکتر مهربون سعی میکنه با پماد و آمپول زخم انگشتو خوب کنه، اما اگه زحمات دکتر فایده نکرد و زخم انگشت رو به پیشرفت گذاشت و انگشت عفونی شد و سیاهی به طرف بقیهی دست حرکت کرد، اون وقت همون طبیب مهربون انگشتشو قطع میکنه تا بقیهی بدن آسیب نبینه، پس اینطور نیست که امام زمان تا از راه رسیدن به کشتن مردم مشغول بشن، بلکه فقط با اونهایی که به هیچ وجه حقپذیر نیستن و میخوان دیگران رو هم منحرف کنن، میجنگن و دنیا رو از هر فاسد مفسدی پاک میکنن.

و نفراتش توی دریا غرق میشه و... به این ترتیب هیچ قدرتی توان مقابله با سپاه اون حضرت رو نداره. اصلا این که تازگی نداره، مگر نشنیدی در زمان حضرت ابراهیم چه آتشی برای سوزاندن او تدارک دیده بودن، ولی وقتی خدا خواست ابراهیم پیروز بشه آتش بیتاثیر شد؟مگه به امر خدا و با دستور حضرت موسی دریا برای بنی اسرائیل شکافته نشد؟ مگه به اذن خدا کارد تیز در دست ابراهیم از کار نیفتاد؟ پس این بار هم خدا حجت خودشو یاری میکنه. مخصوصا که امام زمان ما وارث همه انبیا و اوصیا و جامع کمالات همهی برگزیدگان عالم هستن و به همین جهت از هر پیامبر و امامی نشانه و شباهتی در اون حضرت هست و بحق ایشون مصداق این جمله هستند که: هر چه خوبان همه دارن تو تنها داری.

حضرت داود و از جهت جهانداری و حشمت به حضرت سلیمان و از جهت برخورداری از فرج و گشایش پس از گرفتاری به حضرت یونس . از جهت انقلاب و در هم کوبیدن جباران به حضرت محمد(صلی الله علیه و آله و سلم) شباهت دارن. اگر توضیح بیشتری در این زمینه و همچنین شباهتهای حضرت به امامان(علیهم السلام) خواسته باشی میتونی به کتاب خورشید مغرب(1) مراجعه کنی، البته در این کتاب علاوه بر این مطلب نکات ارزشمند و زیبای فراوانی در مورد امام زمان(علیه السلام) هست که از اونها هم بهره میبری.

خواهان هدایت و کمال باشه تا خداوند او رو یاری کنه. وقتی که ما به آنچه از خوبیها یقین داریم عمل کردیم و هر کار خلاف و بدی رو یقین داریم خداوند نمیپسنده ترک کردیم و دست به دعا برداشتیم و از خدا خواستیم که امام زمانمون رو برسونه این دعا کردن ما اعلام نیاز و آمادگی برای استقبال از حجت خداست.

فرض کن توی یک روستا مدرسه و معلم نیست، ادارهی آموزش و پرورش هم خبر داره اما وقتی مردم روستا هی نامه بنویسند، استشهاد محلی تهیه کنن و تقاضا کنن، با این کار به آموزش و پرورش اعلام اشتیاق و آمادگی برای حضور معلم در اون روستا میکنن.

پس ما باید دعا کنیم و با این دعا کردن علاوه بر اعلام آمادگی به خداوند، اظهار ارادت به امام زمان کردیم و اصلا خود به یاد آن حضرت بودن که یک راهش همین دعاست، برکات زیادی در زندگی ما داره.

اما اینکه گفتی آیا دعاهای ما اثری داره یا نه، البته که داره مگه میشه آدم در خانهی خدا رو بزنه ودست خالی برگرده؟ چه کسی از خدا کریمتر و مهربونتره؟ اما نکته اینجاست که ما نمیدونیم غیبت حضرت چند سال مقدر شده و چه مقدار از اون برای خاطر دعاها تخفیف داده شده.

اما همین قدر میدونیم که با توجه به وعدههای قطعی خداوند

ص:53

که در قرآن و احادیث آمده، دعا تأثیر داره. از اینها گذشته اگه دعا اثر نمیداشت خود امام زمان(علیه السلام) به دوستانشون سفارش نمیفرمودند که برای فرج من دعا کنید.

گفتم: مگه خود حضرت هم برای دعا سفارش کردن؟

گفت: بله این جملهی حضرت معروفه که فرمودند:«و اکثروا الدعا بتعجیل الفرج فان فی ذلک فرجکم» برای فرج من زیاد دعا کنید که با فرج من در کار شما گشایش پیدا میشود.(1) این رو هم اضافه کنم که خدا همهی بندههاشو دوست داره، همون طور که به همه روزی میده و به فکر همه هست، دعای همه بندهها رو اجابت میکنه؛ مگر اینکه به صلاح اونها نباشه یا خودشون با اعمالشون باعث حبس دعا بشن(2) و الا خدا لطف و کرمشو از هیچ کس دریغ نمیکنه.

***

ص:54

طلوع طلعت رشیدمردی آسمانی دوختهاند چرا که موعودشان جمعهای از جمعهها ظهور خواهد کرد. آه که چقدر جمعه را دوست دارم. جمعه روز بیداری، روز راز و نیاز منتظران و روز خداست.

همانطور که شتابان در حال حرکت به طرف محل جلسه بودم خدا را شکر میکردم که به من توفیق داد با امام زمانم آشنا شوم. فکر میکردم اگر این زمینهها پیش نمیآمد و من به این آگاهی نمیرسیدم، الان صبح به این زودی، آن هم روز جمعه در خواب بودم، دوستانم هم مثل من. ولی حالا حدود ده نفر جوان و نوجوان قرار گذاشتیم کی ساعت در هفته به یاد امام زمانمان دور هم جمع شویم و از خدا و دین و امام زمان با هم صحبت کنیم. مگر کم نعمتی است؟ در همین افکار بودم که با سلام دوستم به خود آمدم. به من گفت: ساعت چنده؟ گفتم: پنج دقیقه به هفت. گفت: پس به موقع میرسیم.

چند قدمی بیشتر به محل جلسه نداشتیم. دوستم گفت: من موفق نشدم تکلیفم رو انجام بدم. گفتم: یعنی مقاله رو تهیه نکردی. گفت: با عرض معذرت نه! آخر جلسهی ما به این صورت بودکه هر کسی دربارهی یک موضوع مطلبی تهیه میکرد. بعد، در طول جلسه به نوبت مطالبمان را میخواندیم و در همان زمینه، گاهی سؤالی، حرفی، مطرح میشد. من بیشتر موضوعات مربوط به امام زمان را مطرح میکردم. به دوستم گفتم: عیبی نداره، بهتر! من بیشتر صحبت میکنم. بالاخره وارد جلسه شدیم

ص:56

و بعد از سلام و احوالپرسیهای معمولی، جلسه شروع شد.

گفتم: من با حرفای همتون مخالفم. بالاخره از دو حال خارج نیست. هر حرفی یا حقه یا باطل. اگه باطله باید بفهمیم و کنارش بذاریم. اگه حقه باید با دلیل بفهمیم و قبول کنیم. یعنی چه که جواب نداره، باید ولش کنیم، کار نگیریم، من خودم یک وقتی سؤالاتی داشتم که خیال میکردم هیچ کس نمیتونه جوابمو بده بالاخره شخصی رو پیدا کردم که به همه سؤالاتم جواب داد.

یک دفعه همهی بچهها با هم گفتند: کی بود؟

گفتم: کاری نداره، هفته دیگه میارمش این جا تو همین جلسه همین سؤالا رو ازش بپرسین. تازه اگه اونم جواب نداد، نمیشه بگیم جواب نداره. خلاصه همه با هم قرار گذاشتیم جلسهی بعد دوست من به جلسهمان بیاید و به سؤالاتمان پاسخ دهد.

***

ص:58

من رنگ دیگری داشت. از همه سراغ گرفتم؛ بهار رسیده گلها شکفته، اما دریغ، جای یک گل خالیست. دستانم را با زاری به سوی آسمان بلند کردم و با بغضی در گلو گفتم:

خدایا بهار هم اومد، پس کو گل نرگس؟!

آن هفته برایم خیلی دیر گذشت. روز شماری میکردم تا جمعه برسد ولی از این که دوستم با تقاضای من موافقت کرده بود و قول داده بود در جلسه ما شرکت کند خیلی خوشحال بودم و مطمئن بودم او بچهها را قانع میکند. بالاخره جمعه فرا رسید و جلسه تشکیل شد. دوستم در ابتدای حرفهایش از بچهها بابت تشکیل جلسه تشکر کرد و گفت: همون طور که جسم ما احتیاج به تغذیه و و تقویت داره، روح هم نیاز به تغذیه داره، فکر ما هم باید اشباع بشه و اگه این جلسات نباشه کم کم فکر و روح ما را در مقابل میکروبهای فکری سلامت خودشو از دست میده، پس کار شما خیلی قابل تحسینه، اما نکتهای که باید بهش توجه داشت اینه: شما فرض کنین چند تا جوون مثل شما تصمیم بگیرن هنر خطاطی رو یاد بگیرن. با توجه به این که همهشون مثل هم و در سطح هم هستند تعدادی قلم و کاغذ و وسایل مربوط به خطاطی تهیه میکنن و مشغول می شن. اینا با همفکری و دقت، معلومه که یک چیزهایی یاد میگیرن و خطشون از قبل بهتر میشه اما با صرف وقت زیاد و زحمت فراوون، پیشرفتشون کمه، تازه ممکنه، اشتباهی در نوشتن داشته

ص:60

باشن که دستشون هم عادت کنه برای همیشه نادرست خطاطی کنن، اما اگه همین چند نفر از یک متخصص دعوت کنن که بیاد تو جمعشون و با راهنمایی او و تمرین خط کنن، در مدت کم و با زحمت کمتر، پیشرفت دارن و از اشتباهات هم در امان هستن.

یکی از بچهها که خیلی از این مثال خوشش آمده بود گفت: شما درست به خال زدین، اشتباه ما همین بوده. دوست من فورا حرف او را قطع کرد و گفت: بگذریم، حالا ما خدمت شما هستیم.

شما تو اون روستا باشین برای این مردمی که از اون وضع خسته شدن و طالب پاکیزگی و بهداشت و سلامتی و منتظر طبیب هستن چه توصیهای دارین؟

یکی از بچهها گفت: من میگم اول باید همه مصمم باشیم محیط رو آلودهتر نکنیم، زبالهها رو در اطراف خانهها و محیط زندگی نریزیم، آب چشمه رو آلوده نکنیم و و این جور کارا.

گفت: آفرین، دیگه چی؟

یکی از بچهها گفت: معلومه که دکتر خیلی حرفا بلده که ما بلد نیستیم و وقتی بیاد خیلی توصیهها به ما میکنه، اما بعضی از کارها و دستورهای او رو میدونیم، به همونها عمل کنیم که وقتی اومد بهش نشون داده باشیم ما دوست داریم به حرف او گوش کنیم و به کمال پاکیزگی و بهداشت برسیم.

مثلا میدونیم اون میگه وقتی میخواین شیر گاو رو بدوشین دستاتون و ظرف شیر و بقیه وسایل رو بشورین، روی ظرف شیر پارچه بندازین و... اینا رو که میدونیم دست کم بهشون عمل کنیم.

گفت: خیلی خوبه، خوب پیش میرین. دیگه چی؟

من گفتم: بالاخره وقتی دکتر بیاد چند نفر باید با اون همکاری کنن، غیر از این که همه باید آماده انجام دستورهای او باشیم،

ص:62

چند نفر مخصوصا باید کمک او باشن. پس ما باید خودمونو آماده کنیم، کارامونو ردیف کنیم که بتونیم به او کمک کنیم.

گفت: بارک الله! به نکتهی خیلی جالبی اشاره کردی، خیلی جالبه، خوب، ادامه بدین.

بچهها همه به فکر فرو رفته بودند، جلسه خیلی جدی و جالب شده بود، همگی احساس خوبی داشتند اما مثل این که کفگیر به ته دیگ خورده بود، کسی حرف دیگری نداشت. خود دوستم گفت: من هم یک چیزی بگم؛ ممکنه بعضی از مردم روستا اهمیت اومدن پزشک رو ندونن، به همین جهت هم خیلی مشتاق اومدن او نباشن و وقتی هم که اومد خیلی ازش استقبال نکنن. یکی از کارای مهم آگاه کردن مردم از اهمیت حضور پزشک توی روستا و آماده کردن اونا برای استقبال از اونه.

یکی از بچهها که گویا با این حرف مغزش به کار افتاده بود گفت: تازه ممکنه یکی دو نفر هم باشن که اهمیت اومدن دکتر رو میدونن ولی با اومدن اومنافعشون به خطر میافته و اگه نیاد از جهل مردم سوءاستفاده میکنن، مردمو میچاپن و به همین دلیل با اومدن دکتر مخالفت میکنن و فکر مردمو خراب میکنن.

ص:63

دوستم گفت: درسته، اینم مطلب مهمیه. باید برای این جور افراد هم یک فکری کرد.

خوب آخرین نکتهای که به ذهن میرسه، اینه که مردم روستا باید پیگیر درخواستشون باشن و زود به زود خبر بگیرن. تقاضاشونو تکرار کنن تا مسئولان هر چه زودتر پزشک رو بفرستن.

حالا به بحث خودمون وارد میشیم ببینیم معنای انتظار چی میشه. فرض کنین دنیای ما همون روستاست و اتفاقا این روزها گاهی شنیدید که از دنیا تعبیر میشه به دهکدهی جهانی. خوب این دهکده و ما مردم دنیا منتظر طبیبی هستیم که دنیای ما رو پاکیزه کنه که ایشان همون امام زمان(علیه السلام) باشن، با این معنی انتظار روشن میشه. پس ما باید:

1- محیط رو آلودهتر نکنیم، یعنی هر کدوم از ما مصمم باشیم که گناه نکنیم و از دروغ و تقلب و اذیت پرهیز کنیم.

2- به همون خوبیهایی که بهشون آگاهی داریم عمل کنیم، کمک هم باشیم به فقرا، به یتیمان خدمت کنیم، درستکار باشیم و... دیگران رو هم به انجام این خوبیها ترغیب کنیم.

3- خودمونو آماده کنیم تا از سربازان و همکاران حضرت باشیم.

4- مردم رو نسبت به اهمیت ظهور حضرت و برکات اون آگاه کنیم تا همه طالب آمدن حضرت باشن.

ص:64

5- با کسانی که عمدا میخوان مردم رو به انحراف بکشونن و شبههافکنی کنن مقابلهی فکری و عملی کنیم و اجازه ندیم مردمو منحرف کنن.

6- برای فرج حضرت زیاد دعا کنیم و دیگران رو به این کار تشویق کنیم.

و دیگران قدمی برنداریم. از این گذشته، اگر ما خودمون باشیم و قدرت و توان خودمون، در مقابل مفاسد و مفسدان احساس ضعف میکنیم اما وقتی محض رضای خدا و با توکل به خدا فعالیت رو آغاز کنیم، خداوند پشتیبان ما خواهد بود و اون وقت دیگه ما تنها و ضعیف نیستیم و با لطف خدا و یاری خداوند میتوان کارهای بزرگی انجام داد.

و نکتهی دیگه اینکه که نجات دادن انسانها و هدایت و راهنمایی اونها با چیزهای دیگه فرق میکنه. این جا یک نفر هم که هدایت بشه خیلی ارزش داره. به فرمودهی قرآن، اگه کسی یک انسان رو زنده کنه مثل اینه که همهی انسانها رو زنده کرده.(1) همون طور که نجات یک انسان از جهت جسمی خیلی ارزش داره مثلا اگه یک کشتی در اثر طوفان شدید در دریا درهم بشکنه و افراد زیادی از مسافران اون کشتی در حال غرق شدن باشن و شما کنار دریا باشین اما بدونین که فقط قدرت دارین دو نفر رو نجات بدین، در این صورت آیا شما با خودتون میگین این همه دارن غرق میشن، حالا چه فایدهای داره من دو نفر رو نجات بدم؟

هرگز؛ حتما همون دو نفر رو نجات میدین. حالا خوب دقت کنین، از این مساله مهمتر غرق شدن انسانها در دریای جهل و آلودگی فکری و روانی و نابودی اونهاست. پس گر چه ما میدونیم

ص:66

نمیتونیم همه رو اصلاح کنیم و به همه خدمت کنیم، هر مقدار در جهت آگاهی و کمال خودمون و جامعهمون تلاش کنیم ارزش داره و غنیمته.

های ارزشمندی نوشته شده، لذا ما نمیتونیم بمجرد اینکه معنای یک حدیث رو درست نفهمیدم یا با فکر و سلیقهی ما هماهنگ نبود فورا حکم کنیم که این حدیث ساختگیه؛ همون طور که نمیتونیم به دلیل وجود احادیث ساختگی، همهی احادیث رو که سرمایههای عظیم علمی و فرهنگی ما هستند کنار بگذاریم، بلکه با مراجعه به متخصصان، هم احادیث صحیح رو شناسایی میکنیم و هم مفهوم و تفسیر اونها رو بدست میاریم و از اونها استفاده میکنیم. اگه وجود نادرستیها سبب میشد که ما از درستها استفاده نکنیم پس باید از اسکناس هم به دلیل وجود اسکناس تقلبی استفاده نکنیم و از طلا هم به دلیل وجود زینتآلات بدلی صرف نظر کنیم، اما میبینیم خیلی راحت اهل فن اسکناسهای تقلبی رو شناسایی میکنن، بدلها رو مشخص میکنن؛ در مورد حدیث هم همین طوره.

اما در مورد سؤالی که شما مطرح کردین؛ در مورد ظهور امام زمان(علیه السلام) روایات متعددی داریم که میشه اونها رو به دو دسته تقسیم کرد. در بعضی روایات اموری که در ظهور حضرت موثر و به اصطلاح علت تعجیل در فرج و ظهور حضرت هستن معرفی شده و در بعضی روایات شرایط و حال و هوای روزگار توصیف شده.

برای اینکه مطلب روشنتر بشه مثالی میزنم. فرض کنین در منطقهای هستیم دور از شهر و آبادی و فاصلهی زیادی تا طبیب داریم و اتفاقا کسی در اونجا حالش به هم میخوره و ما تلفن

ص:68

میزنیم و تقاصای اومدن طبیب میکنیم. در همون زمان برف هم شروع به باریدن میکنه، حالا در چنین شرایطی دو تا مساله مطرح میشه، یکی اینکه اگه مکرر تماس بگیریم و جدیتر تقاضا کنیم دکتر زودتر میاد و دیگه اینکه تا دکتر برسه، بیست سانت برف روی هم جمع میشه. این دو تا حرف چقدر با هم فرق میکنه؟! اولی علت اومدن طبیبه، یعنی اگه ما تقاضامونو جدیتر مطرح کنیم و پیگیر باشیم، واقعا در زودتر اومدن طبیب تاثیر داره. اما دومی فقط پیشبینی شرایطه و زیاد شدن برفها باعث نمیشه دکتر حتما بیاد پس حالا اگه کسی بگه بیاین برفای جاهای دیگه رو بیاریم اینجا رو هم بریزیم تا دکتر زودتر بیاد، چقدر اشتباه کرده؟

در مورد مساله ظهور هم همین طوره. بعضی کارها مثل دعا کردن، گناه نکردن، کسب آمادگی، اینها در زودتر شدن ظهور تاثیر دارن اما پر شدن دنیا از ظلم و جور پیشبینی شرایط ظهوره و هرگز این طور نیست که اگر ما بیشتر ظلم کنیم، زودتر ظهور محقق میشه؛ و لذا در روایات به اون موارد اول تشویق شدیم و از ظلم و گناه نهی شدیم. مثلا در حدیثی از قول امام صادق(علیه السلام) این طور میخونیم:

«من سره ان یکون من اصحاب القائم فلینظر و لیعمل بالورع و محاسن الاخلاق و هو منتظر فان مات و قام القائم بعده کان له من الاجر مثل اجر من ادرکه.»(1)

ص:69

یعنی هر کس دوست دارد از اصحاب قیام کنندهی بر حق- حضرت مهدی(علیه السلام)- باشد باید منتظر آن حضرت باشد و باید در حالی که انتظار آن حضرت را میکشد از گناه پرهیز کند و اخلاق پسندیده داشته باشد، حال اگر با این خصوصیات قبل از قیام آن حضرت از دنیا برود، اجر و پاداش همان افرادی را دارد که حضرت را درک میکنند و در زمان آن حضرت، یاور ایشانند.

ملاحظه میکنیم امام(علیه السلام) در این روایت انسانها رو از گناه نهی و به پاکی و اخلاق توصیه کردن، پس ظلم و گناه چیزی نیست که باعث اومدن حضرت باشه و بلکه توصیفی از شرایط و اوضاع و احوال اون زمانه.

وقتی صحبت به اینجا رسید یکی از بچهها گفت: منم میتونم سؤالی را که مدتها ذهنمو به خودش مشغول کرده مطرح کنم؟

دوستم گفت: بفرمایید، ما برای همین دور هم جمع شدیم که برای سؤالاتمون پاسخی پیدا کنیم.

گفت: ببینید، ما قبول داریم که وقتی امام زمان ظهور کنن خیلی برای دنیا مفید و پر خیر و برکتن و دنیا دگرگون میشه و ظلم ریشهکن میشه، ولی حالا که غایب هستن برای مردم چه فایدهای دارن و اصلا چطور میشد، اگه همون روزگاری که میخوان ظهور کنند متولد میشدن، مثلا به چهل سالگی میرسیدن و بعد

ص:70

ظهور میکردن؟

دوستم گفت: آثار و برکات امام زمان(علیه السلام) برای مردم از جهتی به دو دسته تقسیم میشه، یکی آثار ظهور حضرت، یعنی اون آثاری که هنگام ظهور و قیام حضرت به وجود میاد؛ مثل از بین رفتن ظلم و جهل و فقر و گسترش عدل و علم و بندگی خدا در همهی عالم؛ و دوم آثار وجود حضرت، یعنی همین که امام زمان(علیه السلام) وجود دارند بدون آنکه ما حضرت رو ببینیم. اصل وجودشان فوائد و برکات زیادی داره که اگر امام نمیبود و در آینده متولد میشد مردم در این مدت از اون آثار و برکات محروم بودن سؤال شما از این قسم دومه، اما پیشنهاد من اینه که اگه موافق باشین همین مسأله رو موضوع تحقیق قرار بدیم و همهی ما تا جلسه بعد دربارهی آثار وجودی امام(علیه السلام) مطالعه و در جلسه بعد مطالب رو مطرح و جمعبندی کنیم.

بچهها از این پیشنهاد استقبال کردند ولی یکی ازبچهها گفت: برای این منظور از چه منابع و کتابهایی میتونیم کمک بگیریم؟

دوستم گفت: من چند کتاب معرفی میکنم. کتابهایی مثل خورشید مغرب و نیز مهدی موعود که ترجمهی بحارالانوار با پاورقیهای خوبیه، البته ترجمه اون بخشی از بحارالانوار که مربوط به امام زمانه، و کتاب امامت و مهدویت این کتابها در بحث ما، کمکهای خوبی هستن.

ص:71

با این امید که جلسهی آینده جلسه مفید و پربار باشد جلسهی آن هفتهمان خاتمه یافت.

***

ص:72

داریم؟ آیا سر در گریبان گناهانمان فرو میبریم و با صدایی در گلو مانده، شرمسار و وامانده میشویم؟ یا پاسخمان این است که امام من، محبوب من، دستان پرمهر تمنای خویش را بر دامن پر مهرت میآویزم. با اشک دیده، گرد سالها و قرنها انتظار را میشویم، وعمری را جز با امید دیدارت سپری نکردهام پیشکش وجود مقدست میکنم و میگویم میدانی که در روزگار درماندگی و ظلم ستمگران عالم، سرباز کوچکی بودم که دوست داشتم آخرین سنگرهای عدالت و ایمان را حفظ کنم. واقعا نمیدانم چه پاسخی به ندای او خواهم داد، فقط میدانم که به یاری خدا خوشبینم.

در آن جلسه، از همان اول بچههای شور و شوق دیگری داشتند. یک هفته را با یاد و نام امام زمان(علیه السلام) گذرانده بودند، مطالعه کرده بودند، مطالبی نوشته بودند و همگی با دست پر در جلسه شرکت کرده بودند.

وقتی جلسه با صحبتهای مقدماتی دوستم آغاز شد و قرار شد در مورد موضوع جلسه یعنی آثار وجود امام زمان(علیه السلام) در حالی که غایب هستند و مردم ایشان را نمیبینند صحبت کنیم، همه داوطلب بودند که آغازگر بحث باشند اما قرار شد هر کدام از بچهها یک مورد از آثار وجود امام(علیه السلام) را توضیح بدهند یا از روی نوشتههایشان بخوانند.

یکی از بچهها گفت: من به مسالهی مهمی برخوردم. فهمیدم

ص:74

که یکی از سنتهای خداوند اینه که در رسوندن فیض و عطای خود به بندگان از واسطه استفاده میکنه و پیامبر یا امام در هر زمانی بزرگترین واسطهی رسوندن فیض و لطف خدا به مردمه، و لذا اصلا نمیشه تصور کرد که او نباشه. او حتما باید، حال یا مردم هم او رو میبینن یا از دیدنش محرومن. اگر اجازه بدین برای روشنتر شدن این مطلب عباراتی رو که از کتابی نوشتم براتون بخونم:

یکی از بزرگترین مسائل معرفت و شناخت، مسالهی فیض و وساطت است و دانستن چگونگی تعلق فیض از مبدا هستی به هستها و هستیها.

فیض همواره باید از طریق واسطهای قابل و مقرب از مبدأ فیاض گرفته شود و به موجودات ایصال گردد. مسالهی فیض و وساطت از روزگاران کهن مطرح بوده است. از واسطهی فیض، در معارف دینی و احادیث به عنوان نخستین مخلوق یاد شده است.

در اینکه همهی هستی و اسرار کائنات و آنچه در عالم وجود هست، تماما به فعل خداوند تحقق یافته است سخنی نیست؛ اما واقع این است که تعلق فیض به موجودات عالی ودانی با واسطه است و سرچشمهی گسترش فیض الهی به سایر موجودات، یعنی همان واسطهی فیض، ولی خداست.

ص:75

وجود ولی(پیامبر یا امام) نخستین نقطهی فَیَضان است. بدین گونه ولی در بطن و متن هستی جای دارد و او خود سبب همهی افاضه و بخششهاست.

واسطهی فیض تکوینی و واسطهی فیض تشریعی، در مصداق خارجی یکی است، پیامبر و به نیابت از پیامبر، امام یعنی علی و اولاد علی(علیهم السلام) با دقت در آنچه گذشت به این نتیجه میرسیم که امام در عصر غیبت گر چه با مردم معاشرت ندارد و حکومت حقه تشکیل نمیدهد، همهی فیضها و نعمتها و برکات الهی در عالم، چه در جهت گردش چرخ این عالم و چه در جهت هدایت و کمال مردم از طریق او و با وساطت او به مردم میرسد(1) و به این معنی او هرگز غایب نیست بلکه حضور جدی و فعال در جامعه دارد و لذا در یکی از جملات زیارت آن حضرت میخوانیم:

«السلام علیک یا حجة الله التی لاتخفی.»(2)

درود بر تو ای حجت ناپنهان خداوند.

وقتی صحبت به اینجا رسید ناگهان یکی از بچهها که در جلسهی قبل گفته بود آیا نمیشود امام زمان در همان آخرالزمان بدنیا میآمدند؟ با ذوق و خوشحالی خاص گفت: خیلی جالبه، من حالا روشن شدم که نقش امام زمان در عالم چقدر کلیدی

ص:76

و حساسه و امکان نداره جهان از او که واسطهی فیض الهیه خالی باشه.

دوستم گفت: البته همین طوره و لذا در هر زمانی خداوند حجت و واسطهی فیض در زمین داشته و خواهد داشت.

سپس گفت: به مورد خیلی خوبی از آثار وجود امام زمان(علیه السلام) اشاره کردید این مهمترین اثر وجود حضرته. اما آثار فراوان دیگری هم در وجود حضرت هست که همگی شاخههایی از همین واسطهی فیض الهی بودن حساب میشه و اگه بخواین در این مورد بیشتر و بیشتر مطالعه کنین، یکی از علمای بزرگ زمان ما کتابی دارند با نام وابستگی جهان به امام زمان(1) که این مساله رو اونجا کاملا توضیح داده.

حالا ببینیم بقیه چه مواردی رو نوشتن...

یکی از بچهها گفت: یکی دیگه از فوائد وجود امام زمان برآوردن حوائج حاجتمندان و پاسخ به درخواست نیازمندانیه که به اون حضرت متوسل میشن.

دوستم گفت: بله این هم از آثار وجود حضرته، یعنی چه ظاهر باشن چه غایب. وقتی کسی به اون حضرت متوسل میشه و اظهار حاجت میکنه حضرت جوابشو میدن و در زمان غیبت کبرا خیلی از این اتفاقها افتاده و جمع زیادی با توسل به اون

ص:77

حضرت، به حاجت خودشون رسیدن و کتابهای زیادی این وقایع رو جمعآوری کردن، اما چون بعضیها هم از علاقهی مردم به امام زمان سوءاستفاده کردن و قاضایای غیر موثق رو تو کتابشون ذکر کردن به هر کتاب و هر نقلی نمیشه اعتماد کرد. حالا من یک نمونه از توسلات به امام زمان رو که از افراد موثق نقل شده و نمونهای از توسل به اون حضرت در هنگام گرفتاری و درموندگیه یادداشت کردم. از رو براتون میخونم، گوش کنین:

عبای من میآویخت که: آقا، حقا شما چشم ما را روشن کردید... بعد پرسیدند که قصد کجا را دارید؟ من گفتم که میخواهم بروم به مدرسه، آنها گفتند: خواهش میکنیم امشب را به مدرسه نروید و به منزل ما بیایید.

مقداری راه آمدیم به دری بزرگ و محکمی رسیدیم. در را باز کردند، وارد شدیم در را از پشت بستند. وارد اتاق که شدیم ناگهان چندین نفر دیگر را دیدم که همه ناراحت و خشمگین نشستهاند؛ آنان هیچ توجهی به آمدن من نکردند و جواب سلام مرا هم ندادند. من فکر کردم شاید بین خودشان ناراحتی دارند. بعد که ما نشستیم، یکی از آنها به تندی خطاب به من کرد که: سید...! اینها چه حرفهایی است که بالای منبر میگویی؟(این عتاب همراه با تهدید بود) من رو کردم به یکی که چرا این آقا این گونه حرف میزند. همگی گفتند: بله درست میگوید! تازه فهمیدم که اینها همه بهایی هستند و قصد انتقام کشیدن از مرا دارند. بالاخره چاقو و دشنه آماده شد و گفتند: که امشب، شب آخر توست و تورا خواهیم کشت. من گفتم که خوب، چه عجلهای دارید؟ شب خیلی بلند است و من یک نفر در دست شما آدمهای مسلح، کشتن که کاری ندارد، ولی توجه کنید که سخنی بگویم.

با تأمل و مشورت و بگومگو مهلت دادند که من حرفم را بزنم گفتم: من پدر و مادر پیری در هرند(قریه ایشان) دارم که مرا با زحمت به شهر فرستادند که درس بخوانم و به مقامی برسم و

ص:79

کاری بکنم. اکنون خبر مرگ من برای آنها خیلی گران است. شما برای خاطر آنها دست از کشتن من بردارید.

جواب ایشان تندی و تلخی بود که چه حرفهایی میگوید، یاالله راحتش کنید.

دوباره گفتم: شب بلند است و عجلهای ندارید ولی حرف دیگری هم دارم. گفتند: حرف آخرت باشد، بگو. گفتم: شما با این کار امامزادهی واجب التعظیمی پدید میآورید و مردم بر مرقد من ضریحی درست خواهند کرد و سالهای سال به زیارت من خواهند آمد و برای من طلب رحمت و ادای احترام و برای قاتلان من که شماها باشید، نفرین و لعن خواهند کرد. پس بیایید برای خاطر خودتان از این بدنامی، از این کار منصرف شوید. باز همچنان سر و صدایی بلند شد که خلاصش کنید و اینها چه حرفهایی است! من دوباره گفتم: پس اکنون که عزم جزم برای کشتن من دارید، رسم این است که دم مرگ یک وضویی بسازیم و توبهای و نمازی به جا آوریم. به اصرار، این پیشنهاد مرا قبول کردند و برای اینکه احتمال میدادند شاید من مسالهی وضو را بهانه کردهام تا در حیاط فریاد کنم و به همسایهها خبر دهم، مرا در حلقهای از دشنه و خنجر به دستان، برای انجام وضو به حیاط آوردند. من بعد از وضو، نماز را شروع کردم و قصد کردم در سجده آخر هفت مرتبه بگویم:«المستغاث بک یا صاحب الزمان.»

ص:80

با حضور قلب مشغول نماز شدم. در اثنای نماز بود که در خانه را زدند، اینها مردد بودند که باز کنند یا نه؟ ناگهان در باز شده و پس از لحظاتی شخصی وارد شد و آمد پهلوی من و منتظر ماند که من نماز را تمام  کنم. پس از اتمام نماز، دست مرا گرفت و به قصد بیرون بردن از خانه، راه افتادیم. این بیست نفری که لحظهای پیش، همه دست به دشنه بودند که مرا بکشند همه مجسمه بودند که بر دیوار نصبند، دم هم برنیاوردند و ما از خانه بیرون رفتیم. شب گذشته بود و در مدرسه بسته بود. به دم در که رسیدیم، در مدرسه هم باز شد و ما داخل مدرسه شدیم. من به آن آقای بزرگوار عرض کردم که بفرمایید به حجرهی کوچک من تا به شما خدمتی نمایم.

جواب فرمودند که من باید بروم(1) و من از ایشان جدا و وارد حجره شدم. دنبال کبریت بودم که چراغ روشن کنم، ناگهان به خود آمدم که این چه داستانی است؟ من کجا بودم؟ چه شد؟ چگونه آمدم و اکنون کجایم؟ به دنبال آن بزرگوار روان شدم ولی اثری از او نیافتم.

ص:81

صبح، خادم با طلبهها دعوا داشت که چرا در مدرسه را باز گذاشتهاند و اصلا چرا بعد از گذشتن وقت آمدهاند. همهی طلبهها اظهار بیاطلاعی میکردند. تا آمدند سراغ من که چه کسی برای شما در را باز کرد؟ من گفتم: من که آمدم در باز بود و ماجرا را کتمان کردم.

صبح همان شب همان افراد آمدند سراغ مرا گرفتند و به حجره وارد شدند و اظهار داشتند: ما شما را قسم میدهیم به جان آنکه دیشب شما را از مرگ و ما را از گمراهی و ضلالت نجات داد راز ما را فاش نکن و پس از گفت و گوهایی که با هم داشتیم به برکت عنایت امام زمان(علیه السلام) آنها هم هدایت شدند.

من همچنان این راز را در دل داشتم و به احدی نمیگفتم تا مدتی بسیار بعد از آن، اشخاصی از تهران آمده بودند منزل و گفتند: جریان آن شب را بازگو کنید. معلوم شد که آن بهاییان که هدایت شده بودند ماوقع را برای دیگران نقل کردهاند.»

تا اینجا دو مورد از کارهای امام زمان در عصر غیبت مطرح شده بود. مورد سوم را یکی از بچهها این طور بیان کرد:

امام زمان(علیه السلام) کسانی رو که طالب فهم دین خدا و کسب معرفت باشند یاری میکند یعنی در این زمان که حضرت ظاهر نیستند، اگه کسی واقعا بخواهد راه درست رو پیدا کنه و به حقیقت برسه، حضرت با فراهم نمودن شرایط مناسب کمکش میکنن که به

ص:82

معرفت وشناخت صحیح برسه و راه کمال رو طی کنه و در این مورد به یک داستان واقعی جالب هم برخورد کردم که اونو یادداشت کردم تا براتون بخونم.

یکی از علمای بزرگ به نام میرزا حسن کرمانشاهی که از جهت احاطه بر علوم مختلف در روزگار خود موقعیت ویژهای داشته میگوید:

«روزی در مدرسهی سید نصرالله«ظاهرا در تهران» نشسته بودم. طلبهای ژندهپوش و ژولیده موی مستقیم نزد من آمد و گفت: آقا میرزا کلید حجرهی شانزده را به من بده و از امروز برایم تدریس کن. من گویا چارهای جز پذیرش نداشتم. فورا تسلیم شده و کلید را دادم و برایش درس را شروع کردم. در حالی که تدریس آن کتاب کار یک طلبه بود و من سالها قبل این کتاب را تدریس کرده بودم(و معمول نبود شخصی در سطح علمی من کتابی در سطح پایین را تدریس کند.) مدتی برای او درس گفتم. یک شب همسرم از کثرت مطالعه و اشتغال من ناراحت شد. من به ناراحتی او پاسخ نگفتم. ولی شب بعد هر چه دنبال کتاب گشتم آن را پیدا نکردم(معلوم شد خانم نقشهای کشیده که من درس را تعطیل کنم!) دو سه روزی بیمطالعه درس گفتم تا اینکه یک روز طلبه به من گفت: ای شیخ چرا بیمطالعه درس میگویی؟ به او گفتم: کتابم را گم کردهام گفت: همسرت آن را در محل رختخوابها، زیر رختخواب سوم پنهان کرده است. از اطلاع او بر این ماجرا شگفت زده شدم و کتاب را در همان جا پیدا کردم.

ص:83

بالاخره به طلبه گفتم: تو کیستی؟ گفت: کسی نیستم. گفتم: روزی که رسیدی، مستقیم نزد من آمدی ونام مرا بر زبان آوردی و کلید حجرهی شانزده را که خالی بود خواستی و درخواست درس گرفتن کتاب منطق کردی و امروز از جای خالی کتاب خبر دادی و این همه، بیعلت نیست، سرگذشتت را برایم بگو.

آن طلبه گفت: طلبهای هستم از اطراف شاهرود. پدرم عالمی زاهد و خدمتگزاری واقعی بود و تمام امور دین اهل روستا با او بود. او میل زیادی به درس خواندن من داشت ولی من بر خلاف میل او روزگار را به خوشگذرانی سپری کردم. بالاخره پدرم پس از سالیانی دراز که به مردم خدمت کرد از دنیا رفت.

پس از پایان مراسم ختم پدرم مردم جمع شدند و لباس او را به من پوشاندند و مسجد و محرابش را واگذارم نمودند. دو سه سالی نماز خواندم، سهم امام گرفتم، هدایای مردم را از قبیل گوسفند و روغن و ماست و پنیر و پول قبول کردم و غاصبانه و بدون استحقاق خوردم و مسائل دینی را برای مردم از پیش خود گفتم. روزی به فکر فرو رفتم که طی طریق به این اشتباه تا کی؟

چند روز دیگر عمرم به سر میآید و به دادگاه برزخ و قیامت میروم، جواب حق را در برابر این وضع چه خواهم داد؟ و لذا تصمیم خودم را گرفتم و از تمام مردم دعوت کردم که روز جمعه برای امر مهمی به مسجد بیایند همه آمدند. به منبر شدم

ص:84

و وضع خود را بازگو کردم(و از ناحق گرفتن وجوه تا اشتباه گفتن مسائل همه را گفتم). مردم مرا از منبر به زیر آوردند و تا قدرت داشتند از ضرب و شتم فروگذار نکردند و پس از آن، با لباسی پاره و مندرس و بدون داشتن وسیله با پای پیاده به سوی تهران حرکت کردم.

در سرازیری راه تهران به شخص محترمی که آثار بزرگی از چهرهی او پیدا بود برخوردم. او مرا به اسم صدا کرد و نشانی شما و مدرسهی شما را به من داد و اینک هم اکثر روزها او را میبینم. مسالهی کتاب و محل اختفای آن را هم او به من گفت.

میرزای کرمانشاهی که از گفتههای او متعجب شده بود وآثار الهی مبارزه با نفس و ترک هوی را در آن طلبه میدید، دریافت که این شخص با وجود مقدس امام عصر(علیه السلام) روبرو شده و حضرت را نشناخته است و لذا به او گفت: ممکن است از دوست خود اجازه بگیری تا لحظهای به شرف ملاقات او نائل گردم؟

طلبه گفت: این کار مشکلی نیست، من او را میبینم و زمینهی ملاقات تو را با وی فراهم میسازم.(1)

ص:85

چون روز دیگر شد طلبهی شاهرودی گفت: دوست من سلام رساند و گفت شما مشغول تدریس باشید میرزا گفت: این بار نیز اگر او را دیدی، اجازه بگیر من از دور جمال مبارکش را زیارت کنم. گفت: مانعی ندارد. رفت که اجازه بگیرد، دیگر بازنگشت و مرا در حسرت دیدارش خون جگر کرد.(1)

جلسه حال معنوی خوبی پیدا کرده بود و بچهها که با دقت به این داستانها گوش کرده بودند، از اینکه حضور فعال امام زمان(علیه السلام) در جامعه و توجه ایشان را به دوستانشان بهتر از قبل درک کرده بودند بسیار شادمان بودند.

نوبت یکی دیگر از بچهها شد. او چهارمین مورد از آثار وجود امام زمان(علیه السلام) در عصر غیبت را چنین مطرح کرد:

پیشگیری از انحراف کلی جامعه و خنثی نمودن نقشههای دشمن وقتی این مورد مطرح شد چند تا از بچهها با هم گفتند: یعنی چه، چرا از همهی انحرافات پیشگیری نکنن؟

تا دقایقی گفتگوی بچهها دربارهی این مسئله به نتیجهی قابل قبولی نرسید. در این موقع دوستم که به عنوان راهنمای ما در جلسه حضور داشت گفت: دقت کنین، دنیا محل امتحان ما انسانهاست و ما به این دنیا اومدیم تا در ضمن امتحانات مختلف به رشد و کمال لایق خودمون برسیم و برای زندگی ابدیمون مهیا شیم.

ص:86

مخصوصا در زمان غیبت این امتحان به طور جدیتر مطرحه. اگر خداوند یا امام زمان هر گونه زمینهی خطا و انحراف رو بکلی از بین ببرن، حالتی شبیه جبر پیش میاد و از امتحان بودن خارج میشه. مثلا در جامعه حرفای باطل هست ولی حرف حق هم روشن و شفاف مطرحه و هر کس طالب حق باشه میتونه با کمی دقت و تلاش به حق برسه اما گاهی شرایطی پیش میاد که حق بکلی در معرض خطر واقع میشه و احتمال انحراف عموم مردم هست. اینجاست که امام زمان(علیه السلام) دخالت میکنن و حق رو روشن میکنن.

برای اینکه مساله بهتر روشن بشه یک مثال میزنم. شما مشاهده کردین در امتحانات تستی، سه گزینهی غلط و یک گزینهی صحیح هست تا دانشآموزان امتحان بدن و با دقت گزینهی صحیح رو پیدا کنن و در عین حال که گزینههای غلط هست، مسئول جلسه دخالتی نمیکنه، ولی گاهی اتفاق میافته که مثلا اشتباهی صورت گرفته و در یک مورد تمام چهار گزینه در ورقه امتحان غلط نوشته شده، اینجاست که همهی دانشآموزان به اشتباه میافتن و راهی برای پیدا کردن جواب درست نیست. ناگهان مسئول جلسه دخالت میکنه و اعلام میکنه توجه کنین، فلان سؤال باید تصحیح بشه و خلاصه همه رو از سردرگمی نجات میده.

ص:87

امام زمان(علیه السلام) هم که مسئول حفظ دین بندگان خدا هستن تا وقتی گزینههای درست ونادرست هر دو هستن، گزینههای غلط رو بکلی از بین نمیبرن تا حالت امتحان حفظ بشه اما هر جا زمینهی انحراف کلی جامعه و به اشتباه رفتن همگان پیش بیاد، دخالت میکنن و جلوی انحراف رو میگیرن، مثل روشنگری حضرت در ماجرای انار.

بچهها پرسیدند: ماجرای انار چیه؟

دوستم گفت: این کتاب رو آوردم تا همین قضیه رو با هم بخونیم و بعد در حالی که کتاب را ورق میزد تا جای داستان انار را پیدا کند خطاب به بچهها گفت: کی برامون میخونه؟ یکی از بچهها داوطلب شد و کتاب را گرفت و شروع به خواندن کرد:

داشت که عنصری خشن و کینهتوز، و نسبت به خاندان وحی و رسالت و دوستداران آنان بسیار بداندیش و بدخواه بود.

او همواره در پی نقشهای بود تا شیعیان را زیر فشار قرار دهد تا آنان به هر صورت ممکن از راه و رسم خویش بازگردند و به راه و رسم او درآیند، اما هرگز در این راه موفق نبوده و در برابر آنان از نظر منطق و استدلال، ضعیف و ناتوان میماند.

از این رو مدتها فکر کرده و با یک نقشهی حساب شدهی ابلیسی روزی نزد امیر رفت و گفت: قربان! خدا را بنگر و سند حقانیت و درستی مذهب اهل سنت را... امیر نگاه کرد، دید وزیر اناری آورد که بر روی آن گویی بطور طبیعی این جملات نگاشته شده است:

«لا اله الا الله محمد رسول الله ابوبکر و عمر و عثمان و علی خلفاء رسول الله»

امیر انار را گرفت و شگفت زده به آن نگریست و وزیر را تحسین کرد و پرسید که انار را از کجا آورده است؟

وزیر بداندیش و توطئهگر گفت: قربان! مهم این است که این بزرگترین سند حقانیت اهل سنت است و باید شیعیان را مجبور سازید که از چهار راه یکی را برگزینند.

امیر گفت: کدام چهار راه؟

گفت: یا پاسخی برای این دلیل استوار و محکم ما بیاورند که

ص:89

نخواهند توانست و یا به مذهب ما درآیند و یا مردانشان قتلعام و زنانشان به اسارت گرفته شوند و اموالشان را به غنیمت بگیریم و یا بسان یهود و نصاری، مجبور به پرداخت جزیه و تحمل ذلت و خفت شوند.

امیر که سخت تحت تاثیر او قرار گرفته بود پذیرفت، از این رو دستور صادر شد که بزرگان شیعه را دعوت کنند و مسأله را با آنان در میان گذارد.

روز موعود فرا رسید. بزرگان شیعه به دعوت حکومت گرد آمدند. مجلسی پرشکوهی به نظر میرسید، از مذاهب گوناگون حضور داشتند و کسی جز سران حکومت از نقشه خبر نداشت. هنگامی که مجلس آماده شد حاکم بحرین پس از بیان انگیزهی دعوت از رهبران مذهب، با حیلهگری بسیار موضوع انار را طرح کرد و آنگاه تصمیم خویش را نیز به اطلاع حاضران رسانید آن انار را نیز به همه نشان داد ساعتی فرصت داد تا علمای شیعه و بزرگان آنان، هر کدام از راههای چندگانه را که میخواهند برگزینند. بزرگان شیعه با دیدن انار و شنیدن نقشهی ظالمانه و فریبکارانهی حاکم و تهدید او دچار اضطراب شدیدی شدند، چرا که توضیحی برای انار نداشتند. به همین جهت تنها راهی که به نظرشان رسید، این بود که سه روز مهلت خواستند تا تصمیم خود را بگیرند.

ص:90

آنان پس از پایان مجلس شوم حاکم، در کنار هم نشستند تا چارهای بیندیشند. به همین جهت پس از گفت و گوی بسیار هنگامی که از همه جا نومید ومایوس شدند، تصمیم گرفتند که به فریادرس درماندگان امام عصر(علیه السلام) توسل جویند و حل مشکل بغرنج جامعهی خویش و نقش بر آب شدن نقشهی شوم دشمن را از او بخواهند.

برای این کار ده تن از شایستگان خویش را برگزیدند و آنان نیز از میان خویش سه نفر را انتخاب کردند تا هر کدام شب رو به بیابان نهد و ضمن راز و نیاز با خدا و توسل به حجت حق، حضرت مهدی(علیه السلام)، از او مدد بخواهند.

به همین جهت شب اول یکی از آن سه نفر رفت و از شامگاه تا بامداد به نماز، دعا و توسل و راز و نیاز نشست، اما با دست خالی باز آمد و نفر دوم نیز شب دوم رفت واو نیز کاری از پیش نبرد.

شب سوم فرا رسید و جناب محمد بن عیسی سر به بیابان نهاد و در بارگاه خدا با قلبی خاضع و پراخلاص به نماز نشست و از خدا خواست که به وسیله حجت و خلیفهاش امام عصر(علیه السلام) بندگان را مدد وبا چشمانی اشکبار و دلی پرنور و شور، چهره را بر خاک نهاد و حضرت مهدی(علیه السلام) را به فریادرسی طلبید.

در اوج سوز و گداز و مناجات بود که ندای دلنشینی گوشش را نوازش داد. خوب دقت کرد، دید صدا چنین میگوید: محمد بن

ص:91

عیسی! چرا سر به صحرا نهاده و در غم و اندوه گرفتار آمدهای؟

پاسخ داد: بندهی خدا! مرا به حال خود واگذار که برای کاری خطیر آمدهام. پرسید: کارت چیست؟ پاسخ داد: جز به سرورم و امام زمانم نخواهم گفت.

فرمود: محمد بن عیسی! خواستهات را بگو! من صاحب الزمانم! بگو! پاسخ داد: اگر براستی شما او باشید نیاز به بیان نیست. فرمود: آری! همین طور است، اینک بگویم برای چه آمدهای؟ گفت: بگوی! و آن حضرت ماجرای گرفتاری شیعیان را بیان فرمود و آنگاه افزود: محمد بن عیسی! پاسخ این است، خوب بشنو. گفت: سرورم! سراپا گوش هستم، بفرمایید.

امام عصر(علیه السلام)فرمود:

«در سرای وزیر درخت اناری است، امسال پس از شکوفه زدن درخت، هنگامی که انارها شروع به رشد نمودند، او قالبی مخصوص به صورت انار ساخت و آن را به طور دقیق به دو نیم نمود و مابین آنها را تهی ساخت، آنگاه جملات مورد نظر خویش را بر آنها نگاشت و آنها را بصورت حساب شدهای بر انارهای کوچک و نارس بست و انار ریز در درون آن قالبها رشد کرد و رسید و به تدریج آن جملات روی پوست انار نگاشته شد. از این رو بامداد فردا به سوی امیر برو و بگو پاسخ آوردم، اما تنها در خانهی وزیر خواهم گفت، وقتی شما چنین بگویی وزیر میکوشد به صورتی خود

ص:92

را پیش از شما به خانه برساند و قالب رانابود سازد، شما نباید اجازه دهی برود و یا با کسی سخن بگوید. به همراه امیر و وزیر و دیگران، هنگامی که به سرای وزیر وارد شدید، سمت راست حیاط غرفهای است که درب آن بسته است بگو آن را بگشایند و هنگامی که وارد شدی در طاقچه اتاق، کیسهخاصی است و آن قالب آنجاست، آن را بردار و در برابر امیر بگذار تا فریب وزیر آشکار گردد و بدانند که این توطئهی ابلیس است نه کار خدا.

اعجاز و نشان دیگر این است که به آنان بگو ما از درون انار خبر میدهیم و آن این است که انار را بشکنند دانهای ندارد و جز دود و خاکستر در درونش نخواهید یافت. از وزیر بخواه تا آن انار را بشکند، آنگاه خواهی دید که جز دود چیزی در درون آن نیست و دود آن بر چهرهی پلیدش خواهد نشست.»

محمد بن عیسی، پس از دریافت جواب با تشکر فراوان از آن حضرت و با قلبی سرشار از شادمانی و مهر و امید بازگشت، تا مژده دهد که با لطف حضرت مهدی(علیه السلام) گره مشکل را گشوده است.

بامداد آن شب جاودانه، بزرگان شیعه به کاخ امیر رفتند و گفتند که پاسخ لازم را آوردهاند، اما تنها در خانهی وزیر بیان خواهند کرد.

ص:93

ویر از شنیدن این جمله بر خود لرزید و اجازه خواست برای آماده ساختن اوضاع سرای خویش پیش از همه برود، اما محمد بن عیسی نپذیرفت. همه با هم رفتند و جناب محمد بن عیسی طبق آن نشانی که مولایش داده بود قالب را دریافت و به همه نشان داد و افزود که نشان حقانیت دیگری بر راه و رسم خاندان رسالت دارد و آن خبر دادن از درون انار است و آن هم همان گونه شد که امام عصر(علیه السلام) فرموده بود.

حاکم غرق در بهت وحیرت شد و حاضران همه بر او تحسین کردند و پرسیدند: این حقایق پشت پرده را از کجا و چه کسی آموخته است؟

گفت: از مولایمان امام عصر(علیه السلام).

امیر گفت: امام عصر(علیه السلام) کیست؟

محمد بن عیسی، امامان دوازدهگانه را از علی(علیه السلام) تا حضرت مهدی(علیه السلام) با نام و نشان و ویژگیهایشان برشمرد و خاطرنشان ساخت که او پناه و ملجا ماست.

امیر گفت: اینک، دستت را بده تا من نیز به مذهب اهل بیت علیهم السلام ایمان آورم.

و چنین کرد و وزیر کینهتوز را نیز به مرگ محکوم ساخت. و از آن پس سیاست خوشرفتاری را با شیعه در پیش گرفت.

ص:94

پس از تمام شدن این داستان، یکی از بچهها گفت:چقدر جالبه که یک نفر شیعه با اعتقاد به امام زمان(علیه السلام) احساس میکنه که صاحب داره و اگه واقعا طالب درستی و راستی و هدایت باشه، امام زمانش هم به او کمک میکنن و موانع رو از سر راهش برمیدارن، ما خدا رو شکر میکنیم که شیعه هستیم و چنین امام مهربونی داریم.

همهی بچهها از آن بحث لذت میبردند چون واقعا گره بزرگی باز شده بود و معمای سختی داشت حل میشد آخر ما خیال میکردیم امام زمان(علیه السلام) در دوران غیبت کار خاصی ندارند و به همین جهت از خود سؤال میپرسیدیم که چه میشد اگر ایشان در همان سالهای نزدیک به زمان قیام متولد میشدند؟

اما در آن جلسه متوجه شدیم که وجود امام هر چند در پس پردهی غیبت باشد چه برکات و آثار فراوانی دارد. واسطهی فیض الهی، برآوردن حوائج و گرفتاریها، هدایت و راهنمایی افراد مشتاق و مستعد و حفظ جامعه از انحرافات.

ولی مثل اینکه بچهها هنوز هم منتظر بودند بیشتر بدانند. دوستم گفت: شما موارد خوبی از آثار وجود امام(علیه السلام) رو پیدا کردین ولی این آثار و برکات خیلی بیشتر از اینهاست چون وقتمون تقریبا تمومه من به یک مورد دیگه از آثار وجود حضرت اشاره میکنم، برای این جلسه کافیه.

ص:95

از اونجا که امام زمان(علیه السلام) ناظر کارهای مردم و عملکرد اشخاص و جوامع باخبر هستن، دوستان حضرت و کسانی که به ایشون معتقدن، از گناه و کار خلاف چشمپوشی میکنن و راه درستی و تقوا در پیش میگیرن و این مسئله از آثار مهم وجود حضرت به حساب میاد. مخصوصا پیشگیری از گناه وقتی بیشتر میشه که توجه داشته باشیم حضرت در بین و ما در بازار و کوچه ما رفت و آمد میکنن و چه بسا در مسیری ما از کنار آن حضرت عبور میکنیم. البته سنت خداوند اینه که اون حضرت شناخته نشن. در روایتی از امام صادق(علیه السلام) میخونیم: یکی از شباهتهای امام زمانمون حضرت مهدی(علیه السلام) به حضرت یوسف اینه که برادران یوسف با اینکه همه عاقل، فهمیده و پیامبرزاده بودن و یوسف برادرشون بود نه شخص بیگانه، در عین حال وقتی نزد او رفتن، با او حرف زدن، تجارت کردن، برخوردهای مختلفی داشتن امّا اونو نشناختن چون خدا نمیخواست. امام زمان ما هم بین مردم رفت و آمد می کنن. در بازارها و حتی مجالس ما قدم میگذارن اما چون خدا نمیخواد کسی اون حضرت رو نمیشناسه.

با توجه به این حقیقت، شخصی که معتقد به اون حضرت باشه، مراقبت بیشتری نسبت به رفتار و گفتار خودش خواهد داشت. قضیهی عجیبی در همین زمینه روایت شده که افراد موثقی اونو نقل کردن:

ص:96

دو نفر با هم دوست بودن. یک روز یکی از اونا به دوستش میگه: ما خیلی حدیث شنیدیم و برای دیگران هم نقل کردیم اما خودمون بهش عمل نکردیم. حالا به این یک حدیث عمل کنیم که میگه:«المؤمن مراة المؤمن» مؤمن برای مؤمن دیگه به منزلهی آینه است و باید عیبهای اونو به طور صحیح بهش بگه تا اون مؤمن بتونه عیبش رو برطرف کنه.

اون دو نفر با هم پیمان بستن که برای عمل به این روایت هفتهای یک مرتبه با هم جلسهای ترتیب بدن و عیبهای یکدیگر رو تذکر بدن و صاحب عیب سعی کنه اون عیب رو برطرف کنه. تا مدّتی هفتهای یک روز جلسه داشتن و به نتیجههای خوبی هم رسیده بودن. هر کدوم عیببی از دیگری میگفت و او تلاش میکرد عیبش رو برطرف کنه. بعد از مدّتی یکی از این دو نفر خواب دید که با دوستش داره راه میره و در مورد یک نکتهی علمی با هم بحث میکنن، ولی هر چه او از دوستش سؤال میکنه، دوستاش جواب نمیده.

با تعجّب به دوستش که در سمت چپ او راه میرفت نگاه کرد، دید او غرق تماشای سه خانمی است که از روبرو میان و همین باعث شده که حواسش به سؤال دوستش نباشه و جواب اونو نده. کسی که این خواب رو نقل کرده میگه در عالم خواب خیلی ناراحت شدم و برای اینکه نگاه خودم به اون خانمها که پوشش درستی هم نداشتن نیفته صورتم رو به سمت راست گردوندم که

ص:97

ناگهان صحنهی عجیبی دیدم. دیدم هالهای از نور وجود شخصی رو فراگرفته به طوری که به خوبی قابل مشاهده نیست و در چند قدمی این هالهی نورانی جوان خوشسیمایی بود که گاهی به هالهی نور نگاه میکرد و گاهی به دوست من که مشغول تماشای نامحرمان بود. من در عالم خواب به اون جوون خوشسیما گفتم: این آقایی که در هالهای از نور قرار دارن کی هستن؟ گفت: این وجود مقدس امام زمان(علیه السلام) هستن که مراقب شما دو نفرند و کارهای شما رو زیر نظر دارن.

تا شنیدم که آقا امام زمان هستن، متوجه اون حضرت شدم که ناگهان از خواب بیدار شدم، امّا متحیّر بودم که خواب من چه مفهومی داره؟!

در اولین فرصت خودم رو به دوستم رسوندم و خوابمو برای او تعریف کردم. او منقلب شد و گریه کرد و گفت:«براستی این بیماری در من وجود داره که هر وقت به نامحرمی میرسم نمیتونم خودمو کنترل کنم و نگاه نکنم. خواب شما درسته و من از امروز تصمیم میگیرم رضایت امام زمان(علیه السلام) رو فراهم کنم و با این یقین که آقا گفتار، کردار و نگاهم رو میبینند و کنترل میکنند، دست از این گناه بردارم.»

شخصی که خواب دیده این طور ادامه میده: من از اون روز دیگه رابطهی خودمو با دوستم قطع کردم. پس از مدّتی وقتی

ص:98

منو دید گفت: دیگه چرا نیومدی جلساتمونو ادامه بدیم. من عذرخواهی کردم ولی اون گفت: میدونم به دلیل همون خوابیه که دیدی، امّا بهت بگم که من فردای اون روز که خواب رو برام تعریف کردی، وقتی وارد خیابون شدم قبل از اولین برخوردم با خانمهایی که پوشش درستی نداشتن به خودم گفتم فلانی! امام زمانت تو رو میبینن و مراقب تو هستن و مرتّب همین جمله رو به زبون میگفتم و باور داشتم که آقا و مولایم منو میبینن. این تأکید چنان در روحیهی من اثر مثبت داشت که وقتی به اونها میرسیدم درست به عکس روزهای قبل هیچ رغبتی به نگاه کردن به اونها نداشتم بلکه از نگاه کردن به اونها بدم میاومد و خلاصه خیلی راحت تونستم با یاد امام زمانم گناه رو ترک کنم.

بله دوستان عزیزم، درسته که این خواب بوده، اما خوابی است منطبق با واقعیاتی که در روایتها اومده و این توجه به ناظر بودن امام زمان(علیه السلام) خیلی برای ما مفیده.

وقت جلسه تمام شده بود. بچهها خیلی خوشحال بودند که حرفها جالب و مهمی در مورد امام زمان(علیه السلام) یاد گرفتهاند. یکی از بچهها گفت: من یه پیشنهاد دارم. حالا که ما فهمیدیم چه امام خوب و مهربونی داریم و ایشون چقدر به فکر ما و دلسوز برای ماست، فکر کنیم ببینیم ما نسبت به او چه وظیفهای داریم و در ارتباط با او باید چه کار کنیم.

ص:99

با این پیشنهاد حرفهای مختلفی بین بچهها ردّ و بدل شد و در نهایت تقریبا نظر همهی بچهها این شد که دوست من که در این دو جلسه به عنوان ناظر بر بحثهای ما، میهمان جلسهی ما بود هفتهی آینده در مورد وظایف ما نسبت به امام زمان(علیه السلام) صحبت کند و بچهها هم تا هفتهی آینده در این زمینه مطالعه کنند تا آمادگی لازم را پیدا کنند. با این تصمیم جلسه خاتمه یافت.

***

ص:100

آری غفلتم ابری شده که جلوی تابش خورشیدِ وجودش را گرفته. امّا او همچنان خورشید است، ظاهر است و هر لحظه فیض یاریاش را به من میرساند، در هر گذرگاه مخاطرهآمیزی مرا دریافته و ندای ادرکنی مرا میشنود. او حاضر است و ما نامحرمان خلوت اوئیم:

گفتم که روی ماهت از ما چرا نهان است

گفتا تو خود حجابی ورنه رُخم عیان است

خدایا ما را از محرمان کوی دوست قرار ده!

و آن روز هم در همین افکار بودم که به جلسه رسیدم. دوستم جلسه را پس از ذکر نام و حمد خداوند با دعا برای امام زمان شروع کرد و گفت علت این کارش را در بین سخنانش بیان خواهد کرد. سپس گفت: دربارهی موضوع بحث این هفته یعنی وظایف ما نسبت به امام زمان(علیه السلام) در عصر غیبت، باید بگم از روایات و سخنان بزرگان چنین استفاد میشه که ما تکالیف زیادی در رابطه با امام زمانمون داریم که در کتابهای متعددّی جمعآوری شده، من در این جلسه به چند مورد از مهمترین تکالیف اشاره میکنم:

اولین و مهمترین وظیفهی ما کسب معرفت و بالابردن سطح آشنایی خودمون در مورد اون حضرته که هر چه معرفت انسان

ص:102

بالاتر بره بیشتر موفق به انجام وظایف میشه و بسیاری از غفلتها و کوتاهیها به دلیل نداشتن معرفته. برای رسیدن به این هدف باید اوّل از خداوند توفیق بخوایم و دعا کنیم تا زمینهی کسب معرفت فراهم بشه؛ همون طور که در دعاها هم به ما یاد دادن که:

«اللهم عرفنی نفسک... اللهم عرفنی حجتک...» یعنی خدایا حجّت خودت و امام من را به من بشناسون که اگر انسان با اخلاص و با توجه این دعا رو بخونه و از خداوند درخواست کنه، حتما زمینهی شناخت و معرفت برای او مهیا میشه و گاهی هم معرفتهای ویژه نصیب بعضی میشه.

و علاوه بر دعا باید از هر کاری در این زمینه ازمون برمیاد کوتاهی نکنیم، چرا که امام رضا(علیه السلام) فرمودند:

هر کس از خداوند توفیق طلب کند ولی در راه آن تلاش نکند خود را مسخره کرده است.

بنابراین باید ببینیم ما که توفیق شناخت امام زمان از خداوند میخوایم در راه این توفیق چه تلاشی کردهایم؟ چند کتاب دربارهی امام زمانمون مطالعه کردهایم؟ آیا در منزل ما که کتابهای داستان، رمّان، هنر آشپزی، ویندوز 7 و... پیدا میشه، در بین اونا کتابی هم دربارهی شناخت امام زمان هست یا نه؟

ص:103

آیا در بین نوارهایی که تو خونه داریم، نواری از یک سخنرانی خوب و مفید که معرفتبخش و محبتآور باشه در مورد امام زمان پیدا میشه یا نه؟

آیا در بین سؤالاتی که برامون مهمه و دنبال به دست آوردن جوابشون هستیم و از دیگرون سؤال میکنیم، سؤالاتی هم مربوط به امام زمانمون هست؟ چقدر در مجالسی که به یاد حضرت برگزار میشه شرکت میکنیم تا در اون جلسات معرفت و آگاهی ما زیاد بشه؟ اگر پاسخ این سؤالات مثبته و ما به فکر بالا بردن معرفت هستیم که خدا رو شکر، و الّا باید با این مسئله جدّیتر برخورد کنیم، این وظیفهی اوّل.

امّا دوّمین وظیفهای که من مطرح میکنم اینکه به یاد امام زمانمون باشیم و سعی کنیم کمکم ساعتهای غفلت خودمون از اون حضرت رو کم کنیم.

فایدههاست. دقّت کنین اصلا به یاد بودن، یکی از نشانههای دوستی و محبته و هردوستی به یاد دوستش هست. لابد برای شما هم اتّفاق افتاده که گاهی به دوستی برخورد کردیم، او پس از احوالپرسی گفته اتفاقا امروز صبح به یاد تو بودم، همین خبری که او به شما میده و میفهمین به یادتون بوده، شما رو خوشحال میکنه و محبت او رو در دل شما زیاد میکنه. او با این کارش اعلام کرده که واقعا به شما علاقه داره. ما هم هر چه بیشتر به یاد امام زمانمون باشیم، بیشتر به اون حضرت اظهار ارادت و علاقه کردیم.

نکتهی دیگه اینکه دوستی و محبت دو طرفهس. وقتی شما متوجه شدین دوستتون به یاد شما بوده، شما هم بیشتر به یاد اون هستین و گاهی براش دعا میکنین و...

ما هم وقتی زیاد به یاد امام زمان باشیم، متقابلا اون حضرت هم به یاد ما هستن و دعای خیر حضرت پشت سر ماست.

سومین نکته اینکه یاد امام زمان بهترین کمک برای انتخاب راه صحیح و عمل درست در زندگی ماست. وقتی که با زمینه گناه و کار نادرستی مواجه میشیم اگه همون موقع به یاد امام زمان باشیم و متوجه باشیم که حضرت از حال ما باخبر هستن، این معرفت و این یاد، میتونه بهترین کمک ما در ترک گناه باشه و اون زمانی که با زمینهی کار خوب و انجام وظیفهای برخورد

ص:105

میکنیم، یاد اون حضرت بهترین مشوق برای انجام اون کار خوبه و وقتی گرفتاری و سختی به سراغ ما بیاد، ناامید نمیشیم و خودمون رو در بنبست نمیبینیم؛ به ویژه وقتی این جملهی حضرت یادمون بیاد که در نامهای به شیخ مفید نوشتن:«...ما بر اخبار و احوال شما آگاهیم و هیچ چیز از اوضاع شما بر ما پوشیده و مخفی نیست.»

صحبت که به اینجا رسید یکی دیگر از بچهها گفت: با این همه فایدههایی که در یاد حضرت هست، پس ما خیلی ضرر کردیم که کم به یاد امام زمانمون بودیم. چطور میتونیم این یاد رو زیاد کنیم و بیشتر به فکر اون حضرت باشیم؟

حضرت را ببریم، مثلا بگوییم: «انشاءالله امام زمان از شما راضی باشن یا وقتی کسی خبر خوشی به ما میهد بگوییم: انشاءالله با مژدهی ظهور امام زمان دلت شاد بشه.»

3- تابلوهایی در منزل، محل کار و نوشته یا برچسبی در داخل خودرو، بر روی جلد کتاب و... داشته باشیم که ما را به یاد آن حضرت بیندازد.

4- نوشتن برنامهای مشخص برای خواندن دعاها و زیارتهای مربوط به آن حضرت؛ مثلا ممکن است کسی با خودش قرار بگذارد که هر روز بعد از نماز صبح دعای عهد و قبل از خواب زیارت آل یاسین را بخواند و به این ترتیب هم در آغاز و هم در پایان روزش به یاد حضرت هست. دعای عهد دعایی است که از قول امام صادق(علیه السلام) نقل شده و آن حضرت توصیه کردهاند چهل صبح این دعا خوانده شود و به منزلهی تجدید عهدی با امام زمان است. این دعا در کتاب مفاتیح بعد از دعای ندبه نقل شده و زیارت آل یاسین زیارتی است که خود امام زمان(علیه السلام) به دوستانشان تعلیم داده و توصیه کردهاند که برای توجه به آن حضرت از این زیارت استفاده شود. این زیارت هم در اواخر مفاتیح مقداری قبل از دعای ندبه ذکر شده است.

5- مطالعهی کتابها و نوشتههای مربوط به آن حضرت.

ص:107

6- زیارت مکانهایی منصوب به حضرت و مکانهایی که حضرت به آنها توجه خاصی دارند؛ نظیر مسجد جمکران.

هنگامی که صحبت از مسجد جمکران شد یکی از بچهها پرسید: آیا این درسته که میگن هر کس چهل شب چهارشنبه به مسجد جمکران بره امام زمان(علیه السلام) رو میبینه؟

دوستم گفت: مشهور همینه و خیلی هم اتفاق افتاده که افرادی چهل شب چهارشنبه به مسجد جمکران رفتن و از دست امام زمان حاجت گرفتن.

یکی از بچهها گفت: شما خودتون کسی رو میشناسید که چنین توفیقی پیدا کرده باشه؟

دوستم گفت: بله در شهر ما (مشهد) آقایی هست که از همین راه حاجت گرفته و من خودم اون رو دیدم و افراد موثق و صد درصد مورد اعتماد من که اون رو از قدیم به درستی و راستی میشناختن پیش من گواهی دادن که ماجرای او کاملا مطابق با واقع است و بعد از اینکه من ماجرای او رو از این افراد شنیدم، مطلع شدم در کتابی هم ماجرای او را نوشتن، که خوشبختانه کتاب همراه من هست. برای اینکه دقیقتر نقل شده باشه بیاین از روی کتاب بخونین.

بعد صفحه مورد نظرش را آورد و کتاب را به یکی از بچهها داد و

ص:108

او شروع به خواندن کرد:

«شخصی به نام آقای بلورساز خادم کشیک دوم آستان قدس رضوی ماجرای شفا گرفتن خود را از امام زمان(علیه السلام) چنین نقل مینماید:

من مبتلا به درد دندان شدم، برای کشیدن دندان پیش دکتر رفتم. گفت: غدهای هم کنار زبان شماست که باید عمل شود. با آن عمل من لال شدم و دیگر هر چه خواستم حرف بزنم نمیتوانستم و همه چیز را مینوشتم. هر چه پیش دکترها رفتم درمان نشد. خیلی گرفته و ناراحت بودم.

چند ماه بعد خانم بنده برای رفع درد دندان، پیش دکتر رفت. وقت کشیدن دندان ترسی و وحشتی برایش پیدا شد. دندانپزشک میپرسد: چرا میترسی؟

میگوید: شوهرم دندانی کشید و ماجرا را کلا برای دکتر میگوید. دکتر میگوید: عجب! آن شوهر شماست؟ میگوید: آری.

دکتر میگوید: در عمل جراحی عصب گویایی صدمه دیده و قطع شده و این باعث لال شدن ایشان است و دیگر فایده ندارد.

زن خیلی ناراحت به خانه برمیگردد وشب خوابش نمیبرد. مرد میپرسد: چرا ناراحتی؟ میگوید: حقیقت این است که دکتر گفته شما خوب نمیشوید. ناراحتی مرد زیادتر میشود و

ص:109

به تهران میآید. شخص محترمی به ایشان میفرماید: راهنمایی من این است که چهل شب چهارشنبه به مسجد جمکران بروی، اگر شفایی هست در آنجاست. تصمیم جدی میگیرد و لذا به مشهد که برمیگردد ترتیبی میدهد که شبهای سهشنبه در تهران باشد و شبهای چهارشنبه به مسجد جمکران مشرف شود.

در هفتهی سی و هفتم که نماز میخواند و برای صلوات سر به مهر میگذارد، یک وقت متوجه میشود که همه جا نورانی شد ویک آقایی وارد شد و مردم به دنبال او هستند، میگویند حضرت حجت است. خیلی ناراحت میشود که نمیتواند سلام بدهد. لذا در کناری قرار میگیرد ولی حضرت نزدیک او آمده و میفرماید: سلام کن. اشاره به زبان میکند که من لالم و الا بیادب نیستم. حضرت بار دوم میفرماید: سلام کن. بلافاصله زبانش باز میشود و سلام میگوید. در این هنگام پرده کنار میرود و خود را در حال سجده میبیند.»

این ماجرا را افرادی که آقا را قبل از لال شدن و در حین لالی و بعد از لالی دیده بودند در محضر آیت الله العظمی گلپایگانی شهادت دادند.

ص:110

روستایی ساکت و آرام در دشتی خشک و سوزان و با درختانی از انار سر بر دامنهی رشته کوهی کمارتفاع نهاده و به خواب عمیقی فرو رفته بود. آن روز چه کسی میدانست که سرانجام در این دشت خشک و سوزان روزی بنایی پرشکوه و سرشار از معنویت و عظمت که چشم هر تماشاگرِ درستاندیشی را خیره میسازد و قلب هر صاحب دلی را غرق در امید و نوید شادمانی میکند، برپا میگردد و هر هفته و ماه و سال میلیونها انسان از نقاط دور و نزدیک به سوی این بارگاه روحپرور و جانبخش، بار سفر میبندند؟

آری، آن روز کسی از امروز مسجدِ پرشکوهِ جمکران خبر نداشت و جناب حسن بن مُثله به دیدار امام زمان نایل شد و فرمان ایشان را همراه با نشانههایی تردیدناپذیر برای ساختن این مسجد برای مردم آورد. او ماجرا را چنین نقل میکند:

بود. به سرعت به پا خاستم، به خودم آمدم و ناباورانه آمادهی دیدار شدم. شتابان به در خانه آمدم که با چهرههایی وزین و پرشکوه روبرو شدم. سلام و درودی گرم نثارشان کردم و آنان نیز با لطف و محبت بسیار پاسخ مرا دادند. با اشارهی آنان حرکت کردیم و تا نقطهای که اینک مسجد جمکران است مرا راهنمایی و همراهی نمودند.

در آنجا تختی بسیار زیبا دیدم که فرشی بر آن گسترده و پشتیهایی بر آن نهادهاند و جوانی پرشکوه و پرصلابت که حدود سی ساله مینماید و بسان خورشید نورافشانی میکند بر آن بساط مجلل تکیه زده و در برابرش سالخوردهای وزین و بزرگوار نشسته و جمعی هم با جامههای سفید و سبز، با شکوهی خیره کننده در اطراف او بودند.

آنان را نشناختم امّا به گونهای برایم روشن شد که آن خورشید جهانافروز که در اوج کمال و جمال و در نهایت شکوه و عظمت بر آن تخت تکیه زده، محبوب جانهای پاک امام عصر است و آن سالخوردهی وزین و با عظمت که در برابر او قرار دارد حضرت خضر میباشد.»

قبلهی موعود مفتخر شدم، سالارم رو به من کرد و مرا به نام و نشان خواند و فرمود: حسن! آمدی؟ گفتم: آری سرورم!

پس از لطف و کرامت بسیار، فرمود: اینک نزد کشاورز این زمین حسن بن مسلم برو و این پیام را از سوی ما به او برسان. پرسیدم: کدام پیام سالارم؟

فرمود:«بگو شما اکنون سالهاست که این زمین را کشت میکنی و ما آن را از بین میبریم، شما آن را آباد میکنی و ما آثار غاصبانه را محو میکنیم.

اینک در سالی که در پیش است باز همان تصمیم را داری، امّا آگاه باش که اولا بر این کار مجاز نیستی و نباید به آن اقدام کنی. به علاوه باید بهرهای را که تاکنون از این زمین گرفتهای برگردانی تا در این مکان شریف مسجدی برپا گردد، چرا که این زمین، پرشرافت و مقدس است و خداوند آن را از دیگر زمینها امتیاز بخشیده و تو آن را به زمینهای خود افزودهای و با خیرهسری آن را غصب نمودهای.»

پس از شنیدن سخنان دلنشین و جانبخش آن گرامی گفتم: سرورم! به دیدهی منّت برای انجام خدمت با همه وجود آمادهام، امّا باید همراه این پیام جانبخش، نشانی باشد، چرا که مردم، پیام بدون نشان و دلیلِ آشکار را از من نمیپذیرند و گفتارم را باور نمیدارند و سخنم را تصدیق نمیکنند.

ص:114

فرمود:«درست است! ما نشان صداقت و راستی تو و علامت درستیِ پیام را در همین جا قرار خواهیم داد. شما برو و پیام ما را برسان، در این مورد مطمئن باش و با قوت قلب کارت را انجام بده.»

است که گویی در کعبه، کهنترین معبد توحید و یکتاپرستی، این نماز را خوانده است.

مقدس بیاوری و ذبح نمایی و آنگاه گوشت آن را روز چهارشنبه برابر با هجدهم ماه رمضان در میان بیماران تقسیم کنی که خداوند آنان را به وسیلهی این گوشت شفا خواهد بخشید.»

آنگاه به همراه دوستم، به سوی منزل سید گرانقدری که امام(علیه السلام) دیشب دستور داده بود و من اورا نمیشناختم شتافتیم.

هنگامی که به در خانهی سیدابوالحسن رسیدیم، برخی فرزندان و کارگزارانش گویی در انتظار ما هستند و با دیدن ما گفتند: آیا شما از جمکران هستید؟ گفتیم: آری گفتند: سید ابوالحسن از طلوع فجر تاکنون منتظر شماست و برای آمدنتان بیصبرانه لحظهشماری میکند.

وارد خانه شدیم و ضمن تقدیم سلام و اظهار تواضع و فروتنی با پاسخ گرم و احترام او روبرو شدیم. او مرا در جایگاه خویش نشاند و پیش از اینکه من سخن را شروع کنم گفت: حسن! من شب گذشته در خواب بودم که در عالم رویا، بزرگمرد شکوهباری را دیدم که به من میفرماید: بامداد فردا مردی به نام حسن از جمکران به خانهی شما خواهد آمد. آنچه او به تو گفت باور کن و بر او اعتماد داشته باش، چرا که سخن او پیام ما و نپذیرفتن آن در حقیقت نپذیرفتن پیام ماست. در همان لحظه بیدار شدم و تاکنون در انتظار شما لحظهشماری میکردم.

در راه و در نزدیکی روستای جمکران بود که آنان به گلهی جعفر کاشانی رسیدند و حسن بن مثله آن بزی که دستور یافته بود و یکی از نشانههای صداقت و درستی پیام او بود، در میان گلّه یافت.

حسن آن را گرفت و رفت تا قیمت حیوان را بپردازد که شبان گفت: به خدای سوگند که این بز در گلهی ما نبود و تنها امروز آن را دیدم که پشت سر گله حرکت میکند و هر چه کوشیدم نتوانستم آن را بگیرم، امّا اینک شگفتزده شدم که این حیوان به آسانی به سوی شما آمد و شما آن را گرفتید. حقیقت این است این بز از آن من نیست و تا امروز آن را در میان گله ندیده بودم و این خود برای من معمّاست!

بدین گونه حیوان را به نقطهای که فرمان یافته بودند آوردند و ذبح کردند و به گونهای که دستور داده شده بود به بیماران دادند و طرح مسجد جمکران را افکندند و با اموال و منافع و املاک منطقهی اردهال، سقف آن را برافراشتند و آن میخها و زنجیرها را که به گونهی خاص تعبیه شده بود جناب سید ابوالحسن به خانه خودش برد که هرگاه بیماران با عقیده و اخلاص خود را بدان نزدیک میساختند و به خواست خدا و اذن او، شفا مییافتند و مورد لطف آفریدگار قرار میگرفتند.

ص:120

ص:122

کمال و درستی و راستی هستند آشنا میشوم و اینان یاورانی شایسته در زندگی هستند. دوستانی که اطمینان دارم به من خیانت نمیکنند، مرا به بیراهه نمیکشند، مرا برای نفع شخصی خود نمیخواهند بلکه هدفمان از این دوستی بهتر و درستتر زندگی کردن و کمک به یکدیگر در مسیر بندگی خداست.

به علم و کمالم افزوده میشود. هر جلسهی خوب مثل یک کلاس درس انسان را آگاهتر میکند و تذکرات هفتگی باعث میشود غفلت به سراغم نیاید. آخر دل ما آدمها مثل آینه احتیاج به غبارروبی دارد، آینه هر قدر هم در اتاقی تمیز، باشد باز به تدریج گرد و غبار بر آن مینشیند و اگر مدتی تمیز نشود کم کم دیگر حقیقت را نشان نمیدهد. دل ما هم همینطور است و پاکیزه کردن آینهی دل با همین تذکرات و جلسات ممکن است.

و از همه مهمتر، در این جلسات با امام زمانم آشناتر میشوم و بخشی از وظیفهی خود را نسبت به آن حضرت با حضور در این جلسه انجام میدهم. فکر بکری به ذهنم خطور کرده بود؛ هر چه میگذشت نکات زیبای تازهای از فواید جلسات صبح جمعه پیدا میکردم ولی دیگر به مقابل مکان جلسه رسیدم و نشد آن افکار را پی بگیرم.

در آن جلسه، دوستم بعد از یادآوری خلاصه مطالب جلسهی قبل

ص:124

 ادامه داد:

سومین تکلیفی که میتونیم نسبت به امام زمان(علیه السلام) بیان کنیم، اظهار محبت نسبت به اون حضرته، یعنی ما که امام زمانمونو دوست داریم با بعضی امور این محبت رو آشکار میکنیم. البته این امور خیلی شبیه به بحث قبلی یعنی راههای یاد امام زمان میشه و میشد بعضی از اینها رو در بخش قبل ذکر کنیم ولی به نظر میرسه اگه اون رو جزء اظهار محبتها بیاریم مناسبتره:

1- دعا برای تعجیل فرج، برای حوائج و برای سلامتی اون حضرت.

2- احترام به نام حضرت به ویژه لقب خاص حضرت قائم که اشاره به قیام آن حضرت داره؛ همچنان که وقتی دعبل خزائی، شاعر و مداح اهل بیت(علیهم السلام) در حضور امام رضا(علیه السلام) اشعاری خوند و به بیتی رسید که در آن اشاره شده بود به ظهور و قیام امام زمان(علیه السلام)(1)، حضرت رضا(علیه السلام) برخاستن و کف دست بر سر گذاشتن و به حال احترام سر مبارکشون رو مقداری خم نمودند و دعا کردند: اللهم عجل فرجه و مخرجه و انصرنا به نصراً عزیزاً.(2)

ص:125

3- صدقه دادن برای سلامتی حضرت که میتونیم هر روز مبلغی رو صدقه بدیم به نیت سلامتی امام زمان(علیه السلام) و هر کس که آن حضرت خواهان سلامتی او هستند.

4- انجام برخی عبادتها و زیارتها و یا طواف خانهی خانه به نیابت از اون حضرت.

5- نامگذاری فرزندان و نیز نامگذاری جلسات، مؤسسات و مانند اینها به یکی از نامهای آن حضرت مثل مهدی، موعود، قائم و منتظر.

6- تشکیل جلساتی به نام اون حضرت و شرکت در مجالسی که به نام و یاد ایشون برگزار میشه.

7- خدمت به دوستان امام زمان(علیه السلام) که طبیعیه موجب خرسندی ایشون خواهد شد. حالا این جلسات میتونه به صورتهای مختلف باشه:

کمک به فقرا، قرض دادن به نیازمندان، راهنمایی و هدایت و یا حتی عفو و گذشت از دوستان آن حضرت برای خاطر ایشون.

8- جایزهها و هدیههایی که به مناسبتهای مختلف به افراد میدیم یادآور اون حضرت باشه. مثلا کتاب یا تابلویی باشه که دیگران رو به یاد حضرت انداخته و موجب آشنایی بیشتر با ایشون بشه.

ص:126

اینها نمونههایی است از راههای اظهار محبت به امام زمان(علیه السلام).

یکی از بچههای گفت: از صحبتهای شما دو سؤال برای من پیدا شد. یکی اینکه مگه امام زمان همیشه سالم و تندرست نیستند که ما برای سلامتی ایشون دعا کنیم یا صدقه بدیم؟ دوم اینکه اعمال نیابتی ما چه ارزشی داره که اونها رو به اماممون هدیه کنیم؟

دوستم گفت: نسبت به سلامتی امام زمان باید بگم درسته که ایشون حجت خدا و صاحبالزمان هستند، امّا چون با صرف نظر از امامت و ولایتشون، انسانی هستند مثل ما و از همین آب و هوا و غذا استفاده میکنن در معرض بعضی از بیماریها هم هستن. همونطور که نسبت به بقیهی معصومان در تاریخ و احادیث میخوانیم گاهی بیمار میشدند. مثلا یکی از اصحاب امام هادی(علیه السلام) میگه: آن حضرت بیمار بودند من به همراه یکی از دوستان به عیادت ایشان رفتیم. امام(علیه السلام) به ما سفارش کردند به حرم امام حسین برویم و برای ایشان دعا کنیم ما از خدمت حضرت خارج شدیم. دوستم گفت: چگونه است که حضرت ما را برای دعا به حرم امام حسین میفرستند در حالی که خود ایشان، از جهت شان و مرتبه مثل امام حسین هستند. من برگشتم و همین سؤال را از امام هادی پرسیدم. فرمودند: خداوند جایگاههایی دارد که دوست دارد در آن مکانها عبادت شود و حرم امام حسین از آنهاست.(1)

ص:127

از این گونه روایات میفهمیم که امام هم گاهی بیمار میشدن، پس صدقه دادن برای سلامتی امام زمان کاری پسندیده و یک ارزش حساب میشه. البته این نکته رو هم باید در نظر گرفت که پیامبر و امام، حجت خدا و کاملترین انسانها هستند و نیز مرجع مردم در مسائل الهی و تربیتی به حساب میان، از دو نوع بیماری مصونیت دارن. یکی بیماریهایی که ناشی از ناآگاهی یا عدم رعایت اصول بهداشتی وتغذیه است، دوم بیماریهایی که باعث تنفر و دوری مردم از اونها بشه. چرا که مورد اول ناشی از عمل نکردن به وظیفه است و اونها از هر کسی وظیفهشناستر و عاملتر هستن و مورد دوم با هدف اونا که جذب مردم و نفوذ در دلهای اونها است، منافات داره.

امّا سؤال دوم که در رابطه با اعمال نیابتی بود، باید بگم اینکه ما نماز یا زیارتی رو به نیابت امام زمان به جا بیاریم، قبل از هر چیز اظهار ارادت و محبت به اون حضرته و باعث میشه ما زمان بیشتری رو به یاد اون حضرت باشیم و به علاوه هر سلامی، یک علیک داره و وقتی ما به یاد امام زمانمون باشیم و برای حضرت دعا کنیم، ایشون هم بیشتر به یادِ ما خواهند بود و متقابلا برای ما دعا میکنن. از اینها گذشته، هر کار خداپسندانهای که با اخلاص انجام بشه در نظر خداوند ارزشمنده؛

ص:128

هر چند اون رو یک انسان عادی مثل ما انجام بده و خداوند در مقابل اون پاداشی عنایت میکنه که میتونیم اون پاداش رو به عنوان هدیهای هر چند کوچک به امام زمانمون اهدا کنیم. و نکتهای که دونستنش برای شما جالبه اینکه در زمان امامان قبل هم گاهی دوستانشون اعمال مستحبّی رو به نیابت امامان انجام میدادن و معصومین هم اونها رو تشویق میفرمودن، مثلاً وقتی یکی از دوستان امام عسگری(علیه السلام) به نیابت از ایشون به زیارت امام هادی(علیه السلام) رفته بود حضرت به او فرمودن:

«لک بذلک من الله ثواب و اجر عظزم و منّا التحمد» یعنی خداوند به این کار تو پاداش بزرگی عنایت میکند و ما هم از تو تشکر میکنیم.(1)

دوستم بعد از پاسخگویی به سؤالات به توضیح بقیهی وظایف ما نسبت به امام زمان(علیه السلام) پرداخت و گفت: تکلیف چهارم ما نسبت به امام زمانمون انتظار فرج و ظهور اون حضرته که در مورد مفهومش قبلا صحبت کردیم.

امّا آخرین و پنجمین موردی که در نظر داشتم به عنوان وظایفمون نسبت به امام زمان ذکر کنم اینه که ما در زمان غیبت اگه حاجتی داشتیم به امام زمانمون بگیم و ایشون رو واسطهی بین خود و خدا قرار بدیم و به او متوسل بشیم.

ص:129

بچهها پرسیدند: چطور میتونیم به امام زمان(علیه السلام) متوسل بشیم؟ گفت: توسل به اون حضرت راههای زیادی داره و منحصر به موارد معینی نیست، مثلا میتونیم:

1- با خواندن زیارتها و دعاهای مربوط به اون حضرت با ایشون ارتباط معنوی برقرار کنیم و اون وقت حاجت خودمون رو به ایشون بگیم.

2- میتونیم گاهی برای رسیدن به خواستههامون برای امام زمان(علیه السلام) نذر کنیم؛ مثلا نذر کنیم اگه خداوند حاجت ما رو برآورده کرد صد صلوات بفرستم و ثواب اون رو هدیه کنیم به امام زمانمون و یا به جمعی از فقرا کمک مالی کنیم و ثواب اون رو هدیه کنیم به اون حضرت و...

3- یکی دیگه از راههای توسل به امام زمان(علیه السلام) اعمالی است که خود اون حضرت توصیه فرمودن؛

بعد از نصف شبِ جمعه باید غسل کرد و دو رکعت نماز خواند، مثل نماز صبح، با این خصوصیات که در هر رکعت نماز جملهی ایاک نعبد و ایاک نستعین را صد مرتبه و ذکر رکوع سبحان ربی العظیم و بحمده و ذکر سجود سبحان ربی الاعلی و بحمده هر یک را هفت مرتبه به زبون بیاریم و بعد از نماز دعایی رو بخونیم که در حاشیهی کتاب مفاتیح الجنان، باب دوم ذکر شده. این نماز که سفارش امام زمان(علیه السلام) و توصیهی خود اون حضرته در رسیدن به حوائج خیلی مؤثره.

ص:130

4- یکی دیگه از راههای توسل اینکه ما به امام زمان(علیه السلام) قول بدیم و تعهد کنیم اگه ایشون جواب ما رو عنایت فرمودند و خداوند به واسطهی ایشون حاجت ما رو برآورده کرد ما هم حتما یک کاری رو که امام زمان(علیه السلام) دوست دارن انجام بدیم؛ مثلا تعهد کنیم همیشه نمازمون رو اول وقت بخونیم.

5- همچنین رفتن به مکانهایی که مورد توجه امام زمان(علیه السلام) هست مانند مسجد جمکران و دعا کردن در اون مکانها از راههای توسل به اون حضرت به حساب میاد.

6- و بالاخره یکی از راههای توسل به امام زمان(علیه السلام) نوشتن نامه به اون حضرته که ما میتونیم نامهای به امام زمانمون بنویسیم و در اون نامه حرفا و خواستههامون رو مطرح کنیم و نامه رو در ضریح یکی از امامان بندازیم خوبه بدونین از اوایل غیبت حضرت این شیوهی توسل معمول بوده و حاجتمندان بسیاری از این طریق به خواستهی خودشون رسیدن.(1)

اینها بعضی از وظایف ما نسبت به امام زمان(علیه السلام) بود. البته موارد دیگری هم هست که در کتابهای مربوطه ذکر شده میتونین مطالعه کنین.

ص:131

در حالی که از جلسه خارج میشدیم من به یاد سؤالات خواهرم افتادم. آخر من همیشه حرفهایی را که در جلسه مطرح میشد در خانه بازگو میکردم. این هفتهی آخر، وقتی صحبت از یاران امام زمان شد که اولین یاران امام زمان سیصد و سیزده نفرند و در اولین لحظات ظهور به خدمت حضرت میرسند و پس از آنها هزار نفر و سپس بقیهی مردم به تدریج به حضرت ملحق میشوند. خواهرم پرسید آیا زنان هم جزء اصحاب آن حضرت هستند؟

و وقتی خواستم به جلسه بروم خواهرم گفت تو که سفارش میکنی همیشه به یاد امام زمان باشیم و گاهی اشعاری که مربوط به آن حضرت است زمزمه کنیم، یکی دو تا شعر خوب برام پیدا کن. من هم همین دو نکته را در هنگام خروج از جلسه با دوستم در میان گذاشتم. او گفت: در مورد سؤال اول، جواب مثبته. یعنی در روایات از قول امام باقر(علیه السلام) نقل شده که پنجاه زن همراه با همون سیصد و سیزده نفر در خدمت حضرت هستن.(1)

البته باید توجه داشته باشیم که یاران حضرت هر کدوم مسئولیتی رو به عهده میگیرن و هر کسی متناسب با شرایط خودش در پستی قرار میگیره و به خانمها هم مسئولیتهایی هماهنگ با خصوصیات جسمی و روحی اونها واگذار میشه و معلومه هیچ کس توقع نداره یک خانم مثلا آر پی جی زن باشه

ص:132

و به تانکهای دشمن حمله کنه ولذا وقتی از امام صادق(علیه السلام) در مورد نقش زنان در بین یاران امام زمان(علیه السلام) سؤال کردن، حضرت یکی از مسئولیتهای بانوان رو مداوای مجروحین و پرستاری از بیماران ذکر فرمودن.

وقتی صحبت به اینجا رسید دوستم کاغذی از جیب درآورد و گفت: این شعر رو همین تازگی یادداشت کردم، از روی اون بنویس و بعد به من برگردون. من ضمن تشکر ورقه را گرفتم، این ابیات در آن نوشته شده بود:

بیا که از قدمت سبزی بهار بیاید

بیا که روشنی روز و روزگار بیاید

خزان ظلم به تاراجِ باغ دست گشود

بیا بیا که به همراه تو بهار بیاید

امید خفته به دلهای بیشکیب بخیزد

قرار رفته ز جانهای بیقرار بیاید

خوشا ظهور تو مهدی که از شمیم کلامت

نهال وعدهی پیغمبران به بار بیاید

ص:133

بیا که عیسی پشت سرت نماز گذارد

بیا که خضر به پیش تو پردهدار بیاید

جهان به خاک فتاد از حکومت بت و بتگر

بیا که دولت قرآن به روی کار بیاید(1)

ص:134

در غفلتها متوجهام میسازد، اگر از او بخواهم.

او میآید و همهی جهلها، ظلمها و هر چه مایهی رنجش انسانهاست را از بین میبرد و مانند باغبانی مهربان و دلسوز و کارآمد دنیا را گلستان میکند. پس من باید بیش از پیش در پی شناخت او باشم، او و هدفهایش و آرمانهایش را بیشتر بشناسم و بکوشم آن گونه که او میپسندد زندگی کنم و دیگران را به این مهم دعوت کنم. به همگان بگویم:

آن دوست که بر خانهی دلها بنشیند

حیف است که بر دامن صحرا بنشیند

بنموده مسخّر دل ما را و چه خوش باد

باز آید و بر دیدهی بینا بنشیند(1)

آری حیف است او باشد و ما غافل از او و محروم از برکات ظهور او زندگی کنیم. پس من باید از خودم شروع کنم. نکند من با گفتارم، کردارم، غفلتم، جهل و ناآگاهیام نقشی در این محرومیت بزرگ داشته باشم، باید هر صبح و شام به یاد او باشم و از خداوند استمداد کنم تا مرا شایستگی انس با او مرحمت فرماید و این عشق را که حاصل این گفت و گوها بود را همچون سرمایهای پرورش دهم و زیاد کنم، تا آنجا که بتوانم صادقانه به او بگویم:

ص:136

هر شب، به دل غمزده غوغای تو دارم

نقشی به دل از قامت رعنای تو دارم

غائب ز نظر باشی و در قلب هویدا

از دیدهی دل دیده به بالای تو دارم

نادیده مجسم شدهای در بر چشمم

آن سان که نظر بر رخ زیبای تو دارم

گر جلوه کنی یا نکنی حکم تو باشد

امّا چه کنم میل تماشای تو دارم

ای یوسف زهرا سر بازار محبت

 با رشته کلافی سر سودای تو دارم

مپسند که نادیده جمال تو بمیرم

این مسئلت از درگه والای تو دارم(1)

...و این بود:

گفت و گویی که به عشق انجامید.

ص:137

ص:138

ص:139

ص:140

ص:141

ص:142

ص:143

ص:144